Cybuch

miejsce powstania: Chiny

twórca (autor, wytwórnia): nieznany

Cybuch do palenia opium zdobiony techniką emalii na miedzi. Podłużny, o cylindrycznym przekroju, z bambusową rurką poprowadzoną wewnątrz przedmiotu. Dwa wyloty zamknięte cylindrycznymi pierścieniami z białego jadeitu. Ustnik mosiężny, kominek się nie zachował. Całą zewnętrzną powierzchnię cybucha pokrywa emalia w głębokim kobaltowym kolorze. Zdobią ją gęsto rozmieszczone białoróżowe kwiaty śliwy i gdzieniegdzie zielone gałązki bambusa na tle złotego wzoru przypominającego spękany lód.

Niezwykle wdzięczny, pełen uroku motyw kwitnącej śliwy i bambusa na spękanym lodzie był popularny w sztuce chińskiej, szczególnie na południu Chin. Nawiązuje do pór roku i symbolizuje rychłe nadejście wiosny.

W wilanowskiej kolekcji zbiorów sztuki dalekowschodniej zachowało się jeszcze pięć przedmiotów o identycznej dekoracji – dwie czarki o numerach inwentarzowych Wil.230 i Wil.233, spodeczek - Wil.229, miednica – Wil.232 i butla – Wil.234.. Obecność wspomnianych przedmiotów w historii pałacu wilanowskiego sięga najpewniej połowy XIX wieku. Butla, miednica i cybuch były prezentowane na Wystawie starożytności w 1856 roku w obecnym Pałacu Tyszkiewiczów – Potockich na ul. Krakowskie Przedmieście 32 w Warszawie jako własność Augusta Potockiego. Świadczą o tym zapisy w „Katalogu wystawy starożytności i przedmiotów sztuki” z 1856 roku. Nie ma pewności co do proweniencji dwóch czarek i spodka.

Hasła kontekstowe: August Potocki, bambus, Pałac Tyszkiewiczów – Potockich, spękany lód, śliwa, Wystawa starożytności 1856

Alicja Łoboda