Scena rodzajowa

Na podwórzu, przy drzwiach obrośniętej dzikim winem gospody, stoi mężczyzna i ogląda sito, uniósłszy je do góry. Towarzyszy mu młoda kobieta trzymająca w garści ścierkę. Za nim, na tle ściany z tablicą ogłoszeń siedzi chłopiec i z ciekawością się weń wpatruje. W głębi pod oknem dwójka dzieci bawi się przy klatce. Przestrzeń obrazu upstrzona jest przeróżnymi przedmiotami, poupychanymi w każdym wolnym miejscu: a to drewniane koło od wozu, a to(zgromadzone przy ogołoconym z gałęzi pniu drzewa): beczka z przewróconym dzbanem, porozrzucane naczynia i dynia. Kolorystyka ściemniona, zawężona do brązów, ugrów, czerni i zieleni. Do tej błahej, codziennej sytuacji, utrwalonej w kadrze płótna, autor ma ciepły, serdeczny stosunek, co jest widoczne w sposobie ujęcia tematu, a przede wszystkim w swobodnych, radosnych gestach osób uchwyconych w trakcie codziennych zajęć.

Przedstawienie wykonane jest w technice oleodruku (chromolitografii), która pojawiła się w 2. poł. XIX w. i pozwoliła na masowe, fabryczne drukowanie reprodukcji w tysiącach egzemplarzy. W litografii barwnej odbitki wykonywane są przy użyciu form drukarskich oddzielnych dla każdego koloru, stosowanych w odpowiedniej kolejności, najczęściej od najjaśniejszego do najciemniejszego. Ponieważ główną rolą oleodruku było naśladowanie malarstwa olejnego, wykonuje się go przy użyciu farb z dodatkiem oleju lub powleka się odbitkę błyszczącym werniksem. Oleodruki były drukowane głównie na papierze (od grubości i jakości papieru zależała jakość), ale także na płótnie (najlepszy efekt odwzorowania obrazu olejnego) oraz na blasze (głównie w szyldach i reklamie). Co ciekawe, reprodukcje nie były wykonywane według oryginalnego obrazu, tylko według opracowanego na jego podstawie rysunku, którego projekt oddawano w ręce zatrudnionych na wyłączność wydawnictwa typografów.

Co prawda wcześniejsze techniki drukarskie odznaczały się większymi walorami artystycznymi, były jednak znacznie bardziej kosztowne i dlatego dostępne tylko nielicznym. Od tej pory wnętrza nawet nie najbogatszych domostw mogły zdobić dzieła najwybitniejszych mistrzów malarstwa. Prezentowany przykład świadczy o wielkiej popularności obrazu małych mistrzów holenderskich, których obrazy powielano nader często.

Dominika Walawender-Musz