Talerz z wizerunkiem konnym księcia Józefa Poniatowskiego

W 1881 roku, zakładając Fabrykę Fajansów Artystycznych i Pieców Kaflowych, książę Michał Piotr Radziwiłł działał na fali popularnej wówczas idei pozytywistycznej odnowy społeczeństwa. Hasła pracy organicznej i pracy u podstaw inspirowały i pobudzały do poszukiwań odnowionej formy rękodzieła czy też polskiej wersji ,,sztuki stosowanej do przemysłu”.

Początkowo formy naczyń i motywy dekoracyjne były oparte na wzorach historycznych włoskich wytwórni majolik w Urbino, Faenzie, francuskich manufaktur w Nevers, Moustiers i Rouen oraz holenderskiej w Delft. Później, pod wpływem krytyki prasowej Bolesława Prusa, stworzono serie dekoracji o motywach narodowych, treściach patriotycznych, czerpanych z historii Polski, z rodzimego pejzażu.

Manufaktura produkowała wyroby z wykorzystaniem własnych projektów, zatrudniając okolicznych utalentowanych rzemieślników i samorodnych artystów, pochodzących ze zubożałego ziemiaństwa mieszkańców wsi, jak również adeptów warszawskiej szkoły rysunku.

Feliks Szewczyk (1863–1932) był malarzem współpracującym z manufakturą. Malował dekoracje na powierzchni naczyń. Używając zarówno farb ceramicznych, jak i tworząc akwarelowe kompozycje na papierze, przedstawiał przede wszystkim tematykę ułańską. Posługując się dynamiczną kompozycją, dobrze malował konie. Dał się poznać jako rysownik, ilustrator książek dla młodzieży, na przykład poematu Rapsod rycerski Franciszka Jasieńczyka.

Malatura talerza z konnym portretem księcia Józefa Poniatowskiego została wykonana przez Szewczyka, o czym świadczy sygnatura umieszczona na spodzie naczynia. Styl kompozycji, kolorystyka, swobodna technika malarska – uchwycenie elegancji ruchu wierzchowca – to charakterystyczne cechy warsztatu tego mało znanego dzisiaj malarza.

Magdalena Norkowska