Kompozycja alegoryczna z Chronosem i amorkami...

Jest to alegoryczne przedstawienie ponadczasowego trwania doskonałych wzorców sztuki architektonicznej, jakie powołał do życia Andrea Palladio (1508-1580). Ukazana w pozie siedzącej pośrodku kobieta trzymająca w lewej dłoni cyrkiel to personifikacja Architektury. Zwraca się do niej skrzydlaty starzec, który utożsamia Chronosa – Boga Czasu, budowniczego wszystkich rzeczy. Towarzyszą mu atrybuty sugerujące zakończenie i zmierzch trwania – kosa i klepsydra. W tym przypadku jednak, to nie one zwyciężą. Architekturze i Chronosowi towarzyszą bowiem jeszcze Geniusz Sławy zapisujący na kamiennej tablicy słowa Aeternitati – wieczności. To właśnie na nią kieruje wzrok i wyciąga prawą dłoń kobieca personifikacja Architektury. Czytelne w ten sposób staje się przesłanie, które mówi o tym, że dzieło Andrei Palladia, przez swą doskonałość, nigdy nie popadnie w zapomnienie i nie pokona go bezwzględny dla wszystkich rzeczy Czas. Kompozycję uzupełniają skrzydlate putta, z których jedno zdejmuje pomiary z korynckiego kapitela, dwa kolejne opracowują kamienną tablicę z cytatem zaczerpniętym z III księgi Georgik Wergiliusza, mówiący o sławie i pamięci. Scena rozgrywa się w przestrzeni tematycznie zasadnej – postać Architektury opiera się o kolumnę, symbol trwałości, spoza której wyłania się fragment gmachu o formie triumfalnego łuku.

Prezentowana rycina pochodzi z publikacji zatytułowanej Architettura di Andrea Palladio Vicentino di Nuovo Restampata, wydanej w 1740 roku w Wenecji. Książka przypomina jedno z najważniejszych, późnorenesansowych opracowań na temat sztuki architektonicznej opracowanej przez architekta z Vicenzy, Palladia, pt. Quattro Libri dell’Architettura. Potwierdza tym samym znaczącą popularność jaką zyskały dzieła Palladia u progu klasycyzmu.

architektura, Chronos, personifikacja, Geniusz Sławy, kolumna, wydawnictwo, Andrea Palladio, klasycyzm.