Pantofel

miejsce powstania: Chiny

twórca (autor, wytwórnia): nieznany

But na wysokim obcasie zdobiony haftem. Konstrukcja buta złożona jest z dwóch części – drewnianego, obciągniętego płótnem, umieszczonego pośrodku podeszwy delikatnie zakrzywionego obcasa w kształcie „kopyta konia” (mati), oraz tekstylnej cholewki. Cholewka wykonana jest z dwóch odpowiadających sobie części, wzmocnionych na nosku i zapiętku paskiem barwionej na zielono skóry. Części te uszyto z brązowej satyny jedwabnej zdobionej haftem z nicią metalową, i wykończono fioletowo beżowym haftem prostym. Wykończenie cholewki stanowi czarna, szeroka lamówka. Haftowana dekoracja zamknięta jest polem rezerwy wypełnionym motywem meandra z czterema okrągłymi rezerwami, każda przedstawiająca w nieco odmienny sposób zawiniętą łodygę z motywem biało różowych kwiatów i liści. Wnętrze buta zostało wyściełane wełną.

But ten jest przykładem elementu stroju kobiecego wyższych sfer Mandżurek. Tego rodzaju obuwie było bardzo charakterystyczne w społeczeństwie chińskim, bowiem Mandżurowie jako jedyna grupa etniczna Chin byli przeciwni okrutnej praktyce wiązania stóp kobietom. Mandżurska dynastia Qing – ostatnia chińska dynastia cesarska – zakazała tego procederu, jednak walka z okaleczającą tradycją przyniosła skutek dopiero w pierwszej połowie XX wieku.

Oryginalne mandżurskie buty na bardzo wysokim, około dziesięciocentymetrowym obcasie, dodawały kobietom wzrostu, i sprawiały wrażenie, że są wyższe i smuklejsze. Ze względu na konieczność stawiania kroków powoli i z uwagą ich chód był subtelny i pełen gracji.

Zapisy w dawnych inwentarzach wilanowskich i archiwalna dokumentacja fotograficzna wskazują, że but ten mógł znajdować się w obecnym Pokoju Średnim, w dawnych Pokojach Chińskich urządzonych przez Stanisława Kostkę Potockiego.

Hasła kontekstowe: Mandżurowie, mati, Stanisław Kostka Potocki, Pokoje Chińskie, Qing, wiązanie stóp