Topór bojowy (czekan)

Żeleźce wczesnośredniowiecznego topora wybagrowane podczas pogłębiania koryta Odry Zachodniej w czerwcu 1939 roku na wysokości wsi Moczyły w obecnym powiecie polickim.

Topory składają się z dwóch zasadniczych elementów: metalowych żeleźców, najczęściej żelaznych i drewnianych toporzysk, na których były osadzane. Mogły osiągać rozmiary od 60 cm do ponad metra. W budowie topora wyróżnia się brodę, wąsy i kapturek. Broda jest częścią ostrza wyraźnie wyciągniętą ku dołowi, co powodowało zwiększenie powierzchni i umożliwiało zahaczanie o tarczę przeciwnika podczas walki. Wąsy znajdują się w miejscu osadzenia żeleźca na toporzysku, przy osadzie. Ich zadaniem było ściślejsze zamocowanie części metalowej topora na drewnianym trzonku. Kapturek, inaczej obuch, znajduje się po przeciwnej stronie w stosunku do ostrza. Może być wyciągnięty w górę i w dół lub tylko w dół.

Żeleźce wydobyte z Odry jest masywne, z ostrzem lekko asymetrycznie opuszczonym w stosunku do toporzyska. Obuch jest zakończony krótkim, silnie wyodrębnionym, sztabkowatym zgrubieniem, tak zwanym młotkiem. Szyjka przechodzi w wąskie, asymetryczne i łukowate ostrze zakończone wyodrębnioną, ukośnie podciętą wąską brodą. Całkowita długość żeleźca wynosi 20,5 cm, waga 912 g. Na podstawie analogicznych egzemplarzy pochodzących z dobrze datowanych stanowisk archeologicznych można go datować na 2. połowę VIII–IX wiek.

Sławomir Słowiński