Narodziny Venus. Neurenika

„Neurenika. Narodziny Wenus” (2006–7) autorstwa Barbary Konopki (ur. 1965) jest monumentalną barwną fotografią wykonaną na papierze metalicznym techniką naświetlania laserowego, umożliwiającą uzyskanie najwyższego poziomu jakości obrazu. Powierzchnia fotografii pokryta jest przezroczystą pleksi wzmacniającą wrażenie głębi i ostrości przedstawienia. Ostateczny kształt pracy powstał w wyniku cyfrowej obróbki kilkudziesięciu warstw obrazu przy użyciu komputerowych programów graficznych, dzięki którym możliwe było uzyskanie efektu zwielokrotnienia dwóch występujących w różnych rolach postaci. Scena jest czytelnym nawiązaniem do jednego z najbardziej znanych arcydzieł wczesnego włoskiego renesansu – obrazu „Narodziny Wenus” Sandro Boticcellego, którego szczegółową fotograficzną dokumentację artystka wykonała w Galerii Uffizi we Florencji. W „Neurenice” Konopka powtarza schemat tej kompozycji oraz układ i gesty postaci. Podobnie jak w źródłowym pierwowzorze artystka przedstawia scenę narodzin rzymskiej bogini. Wenus Konopki, którą od Wenus Boticellego dzieli z górą 500 lat, jest jednak wytworem innych czasów i innej świadomości. To bogini epoki cyfrowej, rosnących możliwości bioinżynierii i medycyny, otwartości na modyfikację świata i ludzkich ciał, na korekty i zmiany tożsamości, w tym tożsamości płciowej. Tytułowa Neurenika – współczesna Wenus, to osoba w trakcie terapii zmiany płci – autentyczna postać, której Konopka towarzyszyła z kamerą w procesie transformacji ku kobiecości, i która stała się jej muzą i współautorką wielu późniejszych projektów. Jak pisze artystka: Proces ten był dla mnie doniosłym ekstremalnym ludzkim doświadczeniem uczącym tolerancji i ukazującym płaszczyznę porozumienia i ludzkiej przyjaźni wyrastającej ponad poziom płci. Neurenika jest gestem solidarności i wyrazem afirmacji rodzącej się nowej tożsamości, bez względu na to jak dziwacznej i kontrowersyjnej.

Magdalena Lewoc