Księżyc nad rzeką Huai - Wu Zixu

Ta rycina pochodzi z Tsuki hyakushi (Sto widoków księżyca), zbioru 100 drzeworytów nishiki-e (wielobarwnych) w formacie ōban (ok. 25 x 38 cm) autorstwa Tsukioka Yoshitoshi (1839-1892). Ryciny były publikowane partiami przez Akiyamę Buemona w latach 1885-1892. Przedstawiają księżyc towarzyszący ilustracji japońskich i chińskich anegdot, wydarzeń historycznych i mitologii oraz scen z teatru kabuki i nō, a nawet współczesnego Tokio. Wszystkie drzeworyty z cyklu łączy obecność księżyca na każdej z rycin. Autor mistrzowsko stworzył nastrój przy pomocy księżyca i jego poetyckich czy ekspresyjnych możliwości.

Tsukioka Yoshitoshi był artystą ukiyo-e ze szkoły Utagawy Kuniyoshi (1797-1861), aktywnym od Bakumatsu (ostatnie lata szogunatu) do okresu Meiji. Stworzył szeroką gamę prac, w tym bijin-ga (obrazy pięknych kobiet), fuzoku-ga (obrazy obyczajowe) oraz obrazy postaci historycznych i literackich. Ukończona w roku jego śmierci seria ta jest wysoko ceniona jako arcydzieło ostatnich lat jego życia. To była najbardziej udana i po dziś dzień najsłynniejsza z serii drukowanych Yoshitoshiego. Podobno klienci ustawiali się w kolejce przed świtem, aby kupić każdy nowy drzeworyt cyklu.

Grafika wiąże się z historią chińskiego generała Wu Zixu, generała ery Wiosen i Jesieni (722-481r. p.n.e.). Po zamordowaniu ojca i brata (ok.520 r.p.n.e.) uciekł z rodzinnego państwa Chu i rozpoczął służbę na dworze Wu. W jednej z wersji legendy stres związany z ucieczką postarzał jego wygląd, tak że stał się nie do poznania. W innej wersji ukrywał się wśród trzcin wzdłuż rzeki Huai aż do zmroku, kiedy to miejscowy rybak pomógł mu przeprawić się przez rzekę. Stał się wzorem lojalności w chińskiej kulturze.

Przy prawej krawędzi ok. 1/4 wysokości: Yoshitoshi, pod nią owalna cynobrowa pieczęć: Yoshitoshi.

Katarzyna Paczuska