Podróż

W zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się obraz Erny Rosenstein Podróż z 1946 roku. Jest to jeden z obrazów, który powstał tuż po wojnie. Zauważyć można dwie tendencje widoczne w twórczości Rosenstein tego czasu, obydwie stanowiły odpowiedź na tragiczne doświadczenia minionych lat – z jednej strony reminiscencje wojenne (np. Getto i Szabrownicy z 1946 roku), z drugiej zaś próby przezwyciężenia trudnych przeżyć i skoncentrowania się na pozytywnym patrzeniu w przyszłość (Pływanie i Kąpiel z 1946). Szczecińska praca stanowi doskonały przykład tego rozdarcia, które wiązało się z sytuacją ludzi ocalałych w czasie wojny. Jest to płótno przedstawiające z niejednoznacznym przedstawieniem w uproszonej, płaskiej formie. W lewym górnym narożniku znajduje się dziób statku z kominem. Na pierwszym planie kompozycja, na której po lewej stronie namalowana została postać stojąca, po prawej niedoprecyzowane przedmioty w pasiastych (co też nie jest bez znaczenia) pokrowcach. Powyżej znajduje się wizerunek siedzącej kobiety z dzieckiem na rękach, a za nią różnie rzeczy (nadbudówki, karton, drabinki). Całość jest zamknięta płaszczyzną ściany szczytowej domu. Mamy do czynienia z żywą kolorystyką. Poszczególne elementy pracy nie są jednak jednoznacznie pozytywne. Można odczytywać je jako obraz przeprowadzek, przenoszenia się niekoniecznie dobrowolnego. Kobieta siedzi z dzieckiem na rękach, pakunki są w zapakowane w pasiaki. Kompozycja z pierwszego planu jest tak ukształtowana, że można ją intepretować także jako statek (może nawet parowy) otoczony wodą, na którym mieści się więcej niż tylko dorobek, bo również zabudowa. Części pierwszoplanowej kompozycji zostały ułożone kaskadowo w pionie, co konotuje krajobrazy Ziemi Świętej. Choć ONZ dopiero w 1947 roku zgodziła się na podział Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie, to myślenie o tych obszarach jako szansy na własne miejsce było już żywe, być może można doszukiwać się w dziele odwołań do tych obszarów.

Beata Małgorzata Wolska