Wejście do Ogrodu Saskiego

Z Ogrodem Saskim w Lublinie nieodzownie bywa kojarzony Domek Odźwiernego. Ten neogotycki budynek usytuowany w rogu parku, tuż obok dawnej rogatki warszawskiej, zaprojektował w 1888 roku Marian Jarzyński. Dziś stoi on u zbiegu Alei Racławickich, ulicy Lipowej i Krakowskiego Przedmieścia. Jego bryła składa się z dwóch części – wyższej kwadratowej i niższej prostokątnej. Na fotografii Dagajewa z przełomu XIX i XX wieku jest widoczna tylko pierwotna, wyższa część. Ma naroża wzmocnione dwiema prostymi szkarpami (przyporami). Ich przedłużenie stanowią strzeliste zaślepione wieżyczki, pomiędzy którymi znajduje się krenelażowa attyka. Pośrodku elewacji widnieje ostrołukowy przeszklony otwór. Współcześnie prowadzi tędy wejście do niewielkiej kawiarenki.

Domek Odźwiernego ustawiono na linii wysokiego ogrodzenia, które dawniej chroniło piękny miejski ogród przed wandalizmem mieszkańców pobliskiej dzielnicy Wieniawa oraz wybrykami żołnierzy stacjonujących w Koszarach Świętokrzyskich (obecnie KUL). Ogrodzenie składało się z wysokiego muru i żeliwnych balustrad oraz bramy. W pierwszych dekadach XX wieku do Domku dostawiono parterowy pawilon kryty dwuspadowym dachem. Przylegał on wschodnią ścianą do kamienicy przy Krakowskim Przedmieściu 59. W tym kształcie budowla zachowała się do dziś. Zlikwidowano jedynie mur ogrodzenia łączący domek z bramą prowadzącą do ogrodu.