Żydzi (?) / Szkice postaci kobiecych

Po raz pierwszy Wojciech Weiss wyjechał do Paryża w 1897 r., zwiedził wówczas Luwr, Muzeum Luksemburskie i Wersal. Nad Sekwanę powrócił jesienią 1899 r. i pozostał tam do maja następnego roku. Paryż zrobił na nim wielkie wrażenie, po latach pamiętał: „Olbrzymi Paryż – metropolia świata i ja, emigrant w małej pracowni. […] We mnie kipi Paryż. Tysiące najprzeróżniejszych ras, namiętności, typów. […] Luwr, salony paryskie. Rok 1899. Tysiące obrazów” („Szkicownik Wojciecha Weissa”, wyboru dokonali i opracowali Aneri Irena Weissowa, Stanisław Weiss, Kraków 1976, s. 24–25).

Wśród tysiąca ras i typów uwagę Weissa zwróciła grupa mężczyzn w czarnych, długich do ziemi strojach. Widywał ich w rodzinnych stronach, zarówno na Bukowinie (w Rumunii), jak i podczas nauki we Lwowie i studiów w Krakowie. W stolicy Francji ta grupa ortodoksyjnych Żydów wyglądała egzotycznie, tworząc czarną plamę na tle barwnego Paryża. Paryskie w każdym calu natomiast były kobiety, które szkicował tuszem na odwrocie. Kreślone czarną, niespokojną kreską zarysy ich smukłych sylwetek, szerokich spódnic, wykwintnych kapeluszy wypełniają całą powierzchnię karty.

Renata Piątkowska