Rdzeń wiórowy jednopiętowy

Rdzeń wiórowy ze Szczecina-Bukowa pochodzi z prospekcji powierzchniowej przeprowadzonej w 1939 roku. Samo stanowisko zostało odkryte ok. 30–40 lat wcześniej. Wyniki badań prowadzonych na nim przez niemal stulecie pozwalają stwierdzić, że co kilkaset lat nowa grupa zakładała w tym miejscu krótkotrwałe obozowisko. Rdzeń wykonano z krzemienia kredowego dosyć wysokiej jakości. Służył do odbijania półsurowca wiórowego. W chwili porzucenia był już mocno wyeksploatowany, dlatego nie można już odczytać wielu ważnych informacji, zwłaszcza na temat wstępnej obróbki surowej bryły i wczesnych faz eksploatacji. Wiadomo natomiast, że wióry odbijano twardym kamiennym tłukiem. Powierzchnia, w którą uderzał wytwórca, tzw. pięta, została uformowana jednym odbiciem i nie była poprawiana. Śladów wyrównywania nie ma także krawędź pomiędzy piętą a odłupnią – powierzchnią, z której „odpada” półsurowiec. Są to ważne spostrzeżenia, świadczące o wysokich kompetencjach wytwórcy. Rdzeń był intensywnie wykorzystywany aż do momentu, gdy ze względu na niewielki rozmiar nie mógł być utrzymany w dłoni. Rdzeń ze Szczecina-Bukowa należy łączyć z wczesną kulturą Maglemose datowaną na wczesne fazy mezolitu. Typowym elementem krzemieniarstwa społeczności tej kultury jest pozyskiwanie półsurowca wiórowego z rdzeni tzw. jednopiętrowych przy użyciu twardego tłuka. Świadczy o tym nieregularny kształt wiórów, które są jednocześnie dość grube. W charakterze narzędzi często wykorzystywano surowe odłupki i wióry, bez retuszowania krawędzi. W porównaniu ze schyłkowym paleolitem krzemieniarstwo wczesnego mezolitu sprawia wrażenie bardzo uproszczonego.

Michał Adamczyk