Matka Boska z Dzieciątkiem, z wyd. Album de Wilna

„Album Wileńskie”, znany też pod nazwą „Album de Wilna” to zainicjowania w latach 40. XIX wieku seria wydawnicza, której pomysłodawcą oraz twórcą był Jan Kazimierz Wilczyński (1806-1885). Przedmiotem serii były być szeroko pojęte „starożytności”;tematy odnoszące się do materialnego dziedzictwa, przede wszystkim Wielkiego Księstwa Litewskiego – sławne miejsca kultu, obrazy słynące łaskami, ilustracje dokumentujące dzieje Rzeczpospolitej, portrety zasłużonych postaci. Seria wydawana była w poszytach. Powstanie listopadowe wybuchło kiedy Wilczyński był w Paryżu. Osobiste zainteresowania, być może również sytuacja polityczna wynikła na bieżących wydarzeń w kraju, kontakt z Polakami żyjącymi w Paryżu, spowodowały, że porzucił zawód lekarza, i zwrócił się w stronę tematów historycznych oraz dokumentacji dziedzictwa kulturalnego Rzeczpospolitej. Na takich właśnie podstawach formowała się koncepcja Albumu Wileńskiego. Dzięki szerokiej dostępności reprodukowanych dzieł, historia oraz historia sztuki trafiały pod strzechy, konsolidując poczucie wspólnoty w społeczeństwie silnie odczuwającym represje popowstaniowe. Niniejsze przedstawienie pochodzi z serii Albumu zatytułowanej „Album Kijowskie”, wydanego ok. 1850 roku. Jest to reprodukcja ikony NP. Marii z Dzieciątkiem Jezus, która osłonięta jest dekoracyjną, złotą plakietą inkrustowaną szlachetnymi kamieniami. Pod wizerunkiem znajduje się opis cyrylicą, którego treść w tłumaczeniu to: Prawdziwy wizerunek Matki Bożej, przed którą św. męcznnik Igor Olegowicz kniaź kijowski i czernichowski modlił się w momencie swej śmierci w r. 1148, i która do dnia dzisiejszego znajduje się w Kijowsko Peczerskiej Ławrze. (tłum. za: J. Jaworska, Album Wileńskie i jego wydawca Jan Kazimierz Wilczyński w świetle korespondencji z Konstantym Świdzińskim, Rocznik MNW, 1972, s. 371). Odbitka zawiera również informacje o autorach, odbite pod samym wizerunkiem, z lewej i prawej strony; od l.: H. Moulin lith., p.d.: Chromolith. Lemercier, r. de Seine, 57, à Paris. Kolejne poszyty Albumu Wileńskiego przygotowywane były i wydawana w Paryżu, w drukarni Lemerciera lub Drouarta. Zapewniło im to wysoką jakość artystyczną i wydawniczą, a walory te możemy dostrzec na omawianej chromolitografii.

Album Wileńskie, Album Kijowskie, Wilno, Wielkie Księstwo Litewskie, Paryż, chromolitografia, kult maryjny, Rose-Joseph Lemercier, Drouart