Oinochoe czarnofirnisowana

Dzban o trójlistnym wylewie wykonany z beżowo-różowej gliny. Ten typ naczynia pochodzącego ze Starożytnej Grecji nazywano oinochoe – służył do czerpania wina z krateru (większego naczynia przeznaczonego do mieszania wina z wodą), a także do nalewania napoju do czar biesiadników. Wilanowska oinochoe dotrwała do naszych czasów w całości – jedynie jej wylew został poważnie obtłuczony. Powierzchnia tego przedmiotu, najwyraźniej czysto użytkowego, nie została w żaden sposób ozdobiona malarsko ani rzeźbiarsko. Pokryto ją jednak czarnym, lekko połyskującym firnisem.

Jak dokładnie powstało to starożytne naczynie? Najpierw wytoczono je na kole garncarskim i doklejono uchwyt. Po przeschnięciu powierzchnię pokryto firnisem, czyli delikatną, specjalnie przygotowaną i oczyszczoną glinką bogatą w żelazo. Jednak czarny kolor pojawiał się dopiero po wypale w piecu. Przed wypałem glinka miała najprawdopodobniej kolor czerwonawy. Tak przygotowane przedmioty wkładano do pieca opalanego drewnem. Najpierw wypalano je w atmosferze z dostępem tlenu, a po osiągnięciu odpowiedniej temperatury odcinano jego dopływ (zamykając otwory pieca i być może dokładając mokrego drewna), dzięki czemu zawarte w wierzchniej glince tlenki żelaza ulegały redukcji i zmieniały kolor z czerwonego na czarny. Glinka ta także lekko się nadtapiała – nadając naczyniom charakterystyczny, satynowy połysk, widoczny w wilanowskiej oinochoe do dziś.