Widok Miasta Lublina od Południa

Rozkładana litografia Ludwika Horwarta jest jednym z kilku XIX-wiecznych widoków Lublina. Przedstawia rozległą, szczegółową panoramę miasta od strony południowej. Za falującą Bystrzycą i nadbrzeżnymi łąkami, przeciętymi nowo wytyczonym traktem zamojskim, rysuje się gęsto zabudowane wzgórze Starego Miasta i katedra, na prawo od niej kościół Dominikanów. Pomiędzy nimi wysoka wieża kościoła św. Michała. W głębi po prawej wzgórze Zamkowe. Na lewo od katedry pozostałości dawnego Kolegium Jezuickiego z neogotycką wieżą Bramy Trynitarskiej, dalej Brama Krakowska, Nowy Ratusz i kościół św. Ducha. Przed budynkiem bramy, na bliższym planie, kościoły Bernardynek (jeszcze z klasztorem) i Reformatów (dziś firma Perła Browary Lubelskie SA). Wokół zabudowania mieszkalne i kępy drzew. Na lewo pagórkowaty pejzaż z nielicznymi budowlami, wśród nich kościoły i kilka założeń pałacowych, między innymi: kościół protestantów, Gmach Komory Celnej (przy obecnej ulicy I Armii Wojska Polskiego), Pałac Komisji Województwa. Przy lewej krawędzi wzgórze; za nim koszary świętokrzyskie (utworzone po roku 1826 w obrębie zabudowań kościoła św. Krzyża).

Widok otwiera album litografii Zbiór znacznieyszych budowli w województwie lubelskiem wydany w Warszawie w 1836 roku. Wydawnictwo przedstawia najważniejsze budowle ówczesnego województwa lubelskiego, w większości powstałe w początkach Królestwa Polskiego. Poszczególne grafiki ukazują fasady, przekroje i plany budynków, głównie pałaców i dworów. Najwięcej obiektów to budowle lubelskie. Dużą grupę stanowią też zabytki Puław. Autorem większości grafik jest Józef Sławiński, dwie sygnował Łaszcz. Twórca widoku Lublina, Ludwik Horwart (1806–1837 ?), czynny w Warszawie w latach 1821–1837, był w tamtym okresie popularnym grafikiem. Przedstawiał architekturę, wydarzenia historyczne i portrety znanych postaci, w tym pochodzące z wydawnictwa Portrety królów polskich i ludzi sławnych, z opisem krótkim ich życia (wyd. J. Kośmiński, Warszawa 1929–1930). Inne znane litografie artysty to: Widok Pałacu Kazimierzowskiego w Warszawie z 1820 roku, rycina według obrazu Verenne’a Wjazd do Warszawy Najjaśniejszego Aleksandra I-go Cesarza Wszech Rosji Króla Polskiego dnia 12. Listopada 1815 r. z 1829 roku oraz godło Królestwa Kongresowego z roku 1826.

Renata Bartnik