Boże zbaw Polskę. Program teatralny

Świętowanie uroczystości narodowych stało się możliwe w Lublinie w drugiej połowie 1915 roku, gdy z miasta wycofały się wojska rosyjskie. Po wkroczeniu Austriaków na terenie zaboru rosyjskiego zapanowała względna swoboda społeczno-polityczna. Od razu wykorzystano tę sytuację i w grudniu tego samego roku powołano Komitet Obchodu Rocznicy Powstania 1863, który zajął się organizacją uroczystości.

Lubelskie obchody rocznicy powstania rozpoczęły się 22 stycznia 1916 roku w kościele powizytkowskim wmurowaniem tablicy pamiątkowej. Następnie zostało odprawione nabożeństwo żałobne. Potem wręczono pamiątkowe krzyże wszystkim przybyłym na spotkanie weteranom. Ci, którzy tego potrzebowali, otrzymali pomoc materialną, odzież i jedzenie. Tego samego dnia wieczorem w Teatrze Wielkim (obecnie im. Juliusza Osterwy) w Lublinie kontynuowano uroczystości. Program teatralny składał się z wierszy, pieśni, odczytów oraz spektaklu Dyktator Jerzego Żuławskiego (1874–1915), polskiego filozofa, poety i pisarza. Dramat powstał w 1902 roku, premierę miał we Lwowie rok później, podczas obchodów czterdziestolecia wybuchu powstania. Była to opowieść o losach przywódcy powstania Mariana Langiewicza.

W programie znalazło się, „Kucie kos” i „Obrona Sztandaru”, zainscenizowane jako żywe obrazy. Na przełomie XIX i XX wieku była to bardzo popularna forma przekazu, do której aktorzy przebierali się stroje z epoki. „Kucie kos” odtworzono na podstawie rysunku Artura Grottgera. Artysta, nie mogąc walczyć w powstaniu z powodu słabego zdrowia, oddał swój talent na służbę ojczyźnie. Stworzył cykle rysunków, jak Polonia czy Lithuania, poświęconych odzyskaniu niepodległości.

Po spektaklu odbyła się uroczysta kolacja. Wkrótce potem założono Komitet Wsparć Weteranów 1863, na którego prezesa wybrano Henryka Wiercieńskiego.