Waza z pokrywą

Porcelanowa wazka z kopulastą pokrywą. W XVIII-wiecznych serwisach wiele elementów formowanych było w sposób fantazyjny, niezbyt jednak praktyczny w użytkowaniu. Taki przykład stanowi uchwyt pokrywy wazy, któremu nadano kształt cytryny, z rozrzuconymi wokół rzeźbionymi grzybkami, szparagiem, kalafiorem, goździkami i migdałem malowanymi naturalistycznie. Pokrywę ozdobiono także subtelnym reliefem kwiatowym nazywanym „wzorem Gotzkowskiego” oraz malowanymi naszkliwnie bukietami kwiatów. Johann Ernst Gotzkowsky (1710-1775) był jednym z pierwszych klientów, którzy zamówili w manufakturze w Miśni kompletny serwis składający się z wielu elementów. Wzór z delikatnymi i dosyć płytko modelowanymi wiązankami kwiatów powstał w 1741 roku, a jego autorem był miśnieński modeler Johann Friedrich Eberlein (1695-1749). Przełamał on dotychczasowe schematy dekoracji rzeźbiarskiej naczyń – wzorowane głównie na fakturze plecionek, nadając tworzonemu serwisowi nowatorski charakter. W późniejszych latach wzór był chętnie stosowany oraz ulegał przekształceniom.

W pałacu wilanowskim, którego wyposażenie było z pewnością bogate w naczynia stołowe, zachowały się elementy pochodzące jedynie z jednego kompletu. Poza opisywaną wazką są to jeszcze trzy pokrywy do wazy lub półmiska, trzy solniczki oraz cztery naczynia cache-pot (lub kubełki na wino). Zapisy w inwentarzach pozwalają przypuszczać, że stanowiły one własność Aleksandry Augustowej Potockiej i pochodziły z petersburskich zbiorów jej ojca, Stanisława Septyma Potockiego, a do Wilanowa trafiły po jej ślubie z Augustem Potockim w 1840 roku.