Madonna z Dzieciątkiem i Św. Janem

Na obrazie widzimy dwóch małych chłopców, nad którymi pieczę sprawuje Maryja. Pierwszy – trzymający kosz z owocami – to św. Jan, drugi – sięgający po nie – to mały Jezus. I właśnie On gra pierwsze skrzypce w kompozycji, tak z punktu widzenia dwóch przedstawionych postaci – których uwaga skupiona jest na nim – jak i dla widza. Wiercący się na różowej poduszce Jezus komunikuje się wzrokiem z Matką zupełnie jakby ta zabawa wymagała gestu aprobaty z jej strony. Madonna odwzajemnia się troskliwym afirmującym Go spojrzeniem. Pulchne ciała i radosne twarze chłopców wraz ze spoglądającą nań z wysoka Matką Bożą uchwycone są w anegdotycznym ruchu.

Postaci zakomponowane zostały w trójkącie. Resztę płótna wypełnia tło sceny, na które składają się skały z widokiem na zachodzące niebo. Wyraźną dominantę kolorystyczną stanowi czerwień sukni Matki Bożej i korespondujące z nią usta i rumieńce garnących się do Niej dzieci. Nastrój niepokoju wprowadza zacienione chmurami tło, w którym jedynym jasnym akcentem jest widoczny w głębi z prawej pejzaż.

Scena zawiera nieoczywiste zestawienie elementów ikonograficznych: otóż mały św. Jan podaje Jezusowi koszyk z owocami – obok kiści winogron, brzoskwinie i jabłka. Owoce brzoskwini odczytywane były jako symbol nieśmiertelności, natomiast jabłka są nawiązaniem do upadku pierwszych rodziców i oznaczają akceptację przez Jezusa swego powołania jako odkupiciela ludzkości. Z kolei winogrona to bardzo czytelny symbol eucharystyczny.

Obraz został zakupiony prawdopodobnie przez Stanisława Kostkę Potockiego i określony przezeń jako dzieło Correggia, jednak atrybucja ta budzi wątpliwości. Według tradycji obecnej w Wilanowie (popartej stosowną literaturą) obraz może być cenną pamiątką, gdyż przypuszcza się, że mógł być kiedyś własnością króla Jana III i znajdować się w Wilanowie. Inwentarz zbiorów wilanowskich sporządzony po śmierci monarchy w 1696 r. wymienia wizerunek Najświętszej Panny z P. Jezusem y ze św. Janem frukta trzymającym.

Obraz prawdopodobnie ze zbiorów Stanisława Kostki Potockiego.