Potocka Krystyna z Lubomirskich - portret

Zakomponowane w owalu popiersie kobiece ze zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie ukazuje hrabinę Krystynę Potocką z domu księżniczkę Lubomirską (zm. 1699), wojewodzinę krakowską, w średnim wieku, zwróconą lekko w lewą stronę, odzianą w dworską, szkarłatną suknię, z głęboko wykrojonym dekoltem w kształcie trójkąta (obszytym białą koronką) i przypiętą na gorsie drogocenną broszą ze zwisającymi perłami o kształcie kropli. Sznur pereł został wpleciony w ciemnokasztanowe, starannie ufryzowane w pukle włosy portretowanej, perły (w postaci perłowego naszyjnika) zdobią również jej szyję i uszy (wiszące kolczyki). Hrabina ma narzucony na ramiona ciemnoszafirowy płaszcz, podbity gronostajowym futrem, spięty dekoracyjną zapinką na wysokości obojczyków. Pod owalnym wizerunkiem znajduje się kartusz, a w nim napis: „Krystyna córka Jerzego Sebastyana Lubomirskiego Marsz: Wiel: i Het: Pol: Kor: i Konstancyi z Bobrka Ligęzianki Kaszte: Sandomierskiej - żona Felixa Kazimierza Potockiego Het: W: K: i Kasz: Kra: Fundatorka Bazyliki Sgo Franciszka Xaw: w Krasnymstawie. Tamże pochowana 1699 Roku.”

Prawdopodobnie Portret Krystyny Feliksowej Potockiej, znajdujący się w kościele parafialnym pw. św. Franciszka Ksawerego w Krasnymstawie (którego jedną z fundatorek była hrabina), stanowi pierwowzór dla obrazu ze zbiorów wilanowskich, lub, być może, powstałą równolegle w czasie drugą wersję.

W 1661 r. księżniczka Krystyna Lubomirska, córka Jerzego Sebastiana Lubomirskiego (1616-1667) i jego żony Konstancji z Ligęzów (1618-1648), poślubiła hrabiego Feliksa Kazimierza Potockiego (1630-1702) – wojewodę sieradzkiego, potem wojewodę i kasztelana krakowskiego, następnie hetmana: polnego i wielkiego koronnego. Mariaż miał podłoże czysto polityczne, związane ze staraniami dworu królewskiego, aby pozyskać przychylność rodu książąt Lubomirskich dla projektu elekcji vivente rege.

Krystyna z książąt Lubomirskich hrabina Potocka (zm. 1699); Jerzy Sebastian książę Lubomirski (1616-1667); Konstancja z Ligęzów Lubomirska (1618-1648); Feliks Kazimierz hrabia Potocki (1630-1702); kartusz; kościół parafialny pw. św. Franciszka Ksawerego w Krasnymstawie.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek