List do Emilii Ratz

List męża do żony pisany ze Związku Radzieckiego, Marcin Ratz przebywał tam zawodowo, w momencie pisania od dwóch miesięcy, jak wynika z listu. List pisany na karcie w podłużne kratki, obustronnie zapisanej; część koperty ze znaczkiem odcięta. List adresowany już do Warszawy, gdzie rodzina mieszkała od 1949 r., Marcin Ratz jako szef grupy inżynierów otrzymał pracę na Żeraniu. List rozpoczynają wyrzuty o milczenie.

Z treści:

„Nie rozumiem dlaczego tak rzadko piszesz. Przecież te pół godziny dwa razy w tygodniu chyba możesz jakoś wyrwać. Ostatecznie gdy ja jestem w domu to też mniej więcej tyle czasu mi poświęcasz. O czym pisać też chyba masz. Ja mam się dosyć dobrze, tylko znowu się moje zęby odezwały, jestem spuchnięty i nie wychodzę. Jestem w Moskwie od 16-tego przyjechałem ZIM-em [najpewniej chodzi o markę radzieckiego samochodu osobowego, produkowanego w mieście Gorki – dop. red.], mieliśmy dobrą jazdę mimo że na dworze był mróz 25-ciostopniowy. Jeszcze w żadnym teatrze nie byłem, wtórnie przez te zęby. Dziś tj. w niedzielę cały dzień siedzę w pokoju, czytam i zażywam sulfidynę. We wtorek wieczór chcę jechać [z] powrotem do Gorki. Życie na fabryce upływa dość monotonnie, wieczorem czytam, nigdzie nie chodzę. [...] Chciałbym już być z powrotem w domu i zobaczyć Was”.

oprac. Przemysław Kaniecki, Maria Karachentseva