Leszczyński Stanisław (1677-1766) - portret

Stanisław Leszczyński na portrecie jest już nobliwym jegomościem, dość słusznego wieku. Z grymasu na jego twarzy można odczytać, że pozowanie do portretu mu schlebia. Arystokrata ubrany jest zgodnie z obowiązującą w Europie modą. Na jego strój składają się: zbroja typu zachodnioeuropejskiego, błękitna wstęga Orderu Św. Ducha i podbity gronostajami płaszcz, który przerzucony jest przez prawe ramię.

Stanisław Bogusław Leszczyński herbu Wieniawa (ur. 20 X 1677 we Lwowie, zm. 23 II 1766 w Lunéville) był dwukrotnym królem Polski (w latach 1704–1709 i 1733–1736), księciem Lotaryngii i Baru (w latach 1738–1766), starostą nowodworskim w 1701 i 1703 r., starostą odolanowskim w 1696 r.

Rysy króla i ufryzowanie peruki do złudzenia przypominają te z obrazu pędzla Jeana Girardeta ze zbiorów XX. Czartoryskich w Krakowie. Znane są liczne kopie i powtórzenia tego wizerunku, m.in. w Zamku Królewskim w Warszawie, w Lwowskiej Galerii Sztuki. Na portrecie wilanowskim ukazano jednak odmienne upozowanie torsu, do przodu wysunięte jest ramie lewe, co – wskutek dość niezręcznego skrótu perspektywicznego – wprowadza pewien dysonans w odbiorze sylwetki.

Przypuszcza się, że obraz pochodzi z kolekcji Aleksandra Potockiego, być może odziedziczony po rodzicach. Łączony z zapisami w Spisie obrazów z 1834 oraz w Inwentarzu z 1837 r.