Korona z ptasich piór

Korony z ptasich piór, zwane przez Indian Ye’kuana fwemi, wykonywano na uroczyste okazje. Mężczyźni zakładali je m.in. podczas corocznego festiwalu agrarnego zwanego conuco. Według mitologii Ye’kuana korona zakładana podczas święta upamiętniała akt obsadzenia pierwszego conuco – poletka, które dało początek rolnictwu Ye’kuana. Fwemi składa się z dwóch koncentrycznych okręgów – zewnętrzny wykonany jest z piór ary, papugi, harpii wielkiej i czubacza, wewnętrzny ze starannie skręconego ze sztywnych włókien ka'na. Okręg zewnętrzny wiązany jest z naturą, natomiast wewnętrzny symbolizuje uporządkowany świat Indian Ye’kuana, który stoi w opozycji do świata przyrody – dzikiego lasu tropikalnego. Symbolika tych koncentrycznych okręgów jest bardzo ważna dla Ye’kuana. Obserwuje się ją również podczas zakładania poletek i budowy wielkich, okrągłych chat komunalnych ëttë. Noszone przez Ye’kuana korony, naramienniki, amulety, naszyjnik i kolczyki, nie są jedynie przedmiotami dekoracyjnymi, często symbolizują proces wymiany między światem ludzi i światem sił nadprzyrodzonych. Indianie wierzą, że oba te światy przenikają się nawzajem, a wyroby rzemiosła przez nich wytwarzane stoją na straży tego porządku. W kulturze Ye’kuana ozdoby z piór, wzory pokrywające ciała Indian, a nawet fryzury wskazują również na status społeczny oraz przynależność do grupy wiekowej i płciowej. Korona współcześnie zakładana jest podczas reprezentowania społeczności na zewnątrz oraz w trakcie ważnych uroczystości wewnętrznych. Do grona najbardziej wpływowych osobistości Ye’kuana zalicza się szamana, członków rady starszych oraz szefa wioski, który czuwa nad organizacją życia społecznego wspólnoty. Nie podejmuje on decyzji samodzielnie. Sprawy dotyczące życia w wiosce są konsultowane na spotkaniach z radą starszych.

Katarzyna Findlik-Gawron