Korona z ptasich piór

Indianie De’áruwa znani są w literaturze etnologicznej pod nazwą Piaroa. Sami mówią o sobie De’áruwa, co oznacza „ludzie lasu” lub „właściciele lasu”. Mieszkają w dorzeczu Orinoko, stanie Amazonas w Wenezueli. Korony z ptasich piór w społecznościach indiańskich tradycyjnie zarezerwowane są dla mężczyzn, ważnych osobistości. Indianie De’áruwa wierzą, że korona natchniona jest magiczną mocą, z której siłę czerpie szaman, dlatego to on ją nosi. W ciągu ostatnich kilku lat korony z ptasich piór wytwarzane są przez Indian na sprzedaż lub wymianę handlową z Kreolami. Ich rzemiosło artystyczne cieszy się również dużą popularnością wśród turystów. W każdej wspólnocie De’áruwa wybierany jest ruw’a, który reprezentuje Indian w życiu duchowym i politycznym. Jest szamanem i zarazem szefem wioski. Czasem funkcja ta jest rozdzielana pomiędzy dwóch mężczyzn. Ruw’a powinien być taktowny, emocjonalnie stabilny oraz nastawiony pokojowo. De’áruwa uważają, że są to cechy idealnego mężczyzny. Jako duchowy przewodnik wspólnoty powinien zapewniać jej powodzenie oraz chronić od wszelkich zagrożeń, szczególnie tych nadnaturalnych. Dzięki swojej wiedzy kontroluje siły niewidzialne, z którymi kontaktuje się w czasie transu. Indianie wierzą, że większość chorób jest rezultatem złamania tabu jedzeniowego. Nigdy nie polują i nie jedzą mięsa jeleni i tapirów. W większości grup tabu objęte są również pekari. Uważają bowiem, iż w zwierzętach tych mieszkają duchy ich przodków. Według nich każde polowanie, jak i spożycie dzikiej zwierzyny, może nieść ze sobą ryzyko zachorowania, któremu winne są duchy opiekuńcze zwierząt. Jedynie szaman może oczyścić z choroby myśliwego i upolowane mięso. Ruw’a śpiewa meñe – pieśń, której słowa leczą. Kontaktuje się również z duchami pomocniczymi tianawa, dzięki ich wstawiennictwu jest w stanie wyleczyć chorobę. Ruw’a to powiernik mitów, legend i historii wspólnoty, dlatego do tej pory formalnie był nim najstarszy członek grupy. Współcześnie stare autorytety upadają, a na politycznego lidera wybierani są nauczyciele, pielęgniarki, osoby z administracji rządowej, które dobrze znają język hiszpański i wenezuelskie prawo, dzięki czemu lepiej radzą sobie w walce o interesy społeczności.

Katarzyna Findlik-Gawron