Talerz zdobiony, naczynie zdobione

Talerz ma prawie trzy tysiące lat, wykonany został z gliny i znakomicie wypalony. Jest to bardzo dekoracyjny okaz z delikatnie wypukłym dnem, ozdobiony na krawędzi skośnym żłobkowaniem. Jego środkową część wypełnia efektowny motyw solarny, symbolizujący promienie słoneczne rozchodzące się we wszystkich kierunkach. Dwa niewielki otworki widoczne nieco poniżej krawędzi służyły do zawieszenia talerza na sznurku lub rzemyku. Znalezisko pochodzi z warsztatu garncarskiego kultury łużyckiej badanego wykopaliskowo w 1892 roku przez Hugo Lemckego oraz Adolfa Stubenraucha – dwóch miłośników archeologii i historii o szerokich zainteresowaniach kulturą. Dzięki ich staraniom odsłonięto i wyeksplorowano piec do wypału ceramiki, a w nim szczątki ponad stu naczyń, niektóre ze śladami deformacji na skutek wtórnego przepalenia w ogniu. Badacze ci ustalili, że piec zbudowany z drewna i wylepiony gliną zawalił się podczas procesu wypalania naczyń. Pracownia garncarska z Bartkowa z końca epoki brązu jest największą spośród pięciu znanych tego typu pracowni na Pomorzu, która z całą pewnością specjalizowała się w wytwarzaniu pięknie dekorowanych talerzy. Formy te są najbardziej charakterystycznymi wyrobami kultury łużyckiej z V okresu epoki brązu (ok. 900–750 BC) w strefie pomorsko-brandenburskiej. Bez wątpienia stanowią świadectwo nie tylko dużych umiejętności poszczególnych garncarzy, ale także wysokiego poziomu ówczesnego garncarstwa.

Dorota Kozłowska