Matka Boska Bolesna z Chociwla

Późnogotycka figura Marii pochodząca z kościoła w Chociwlu reprezentuje typ przedstawienia Marii nazywany Mater Dolorosa. Wizerunki popularne zwłaszcza u schyłku średniowiecza przywoływały wydarzenia z Golgoty, skupiając uwagę na bolesnym cierpieniu Marii jako matki Ukrzyżowanego Chrystusa i jej współuczestniczeniu w historii odkupienia. Pełnoplastycznie opracowane figury zwykle stanowiły część tak zwanych Grup Ukrzyżowania, składających się z trzech lub pięciu rzeźb. Figuralne Pasje średniowiecznym zwyczajem ustawiano wysoko w przestrzeni kościoła lub w kaplicach nazywanych kalwariami.

Dzięki staraniom Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza omawianą rzeźbę przekazano w 1883 roku z kościoła w Chociwlu do szczecińskich zbiorów razem z Pasją Chociwelską, w której znajdowała się podobna figura Matki Boskiej Bolesnej (zaginiona podczas II wojny światowej). Niemal identyczne w kształcie, wrzecionowate sylwetki Marii odróżniała: wielkość – zachowana figura jest niższa, drobne szczegóły opracowania maforium – chusty, której krawędzie w zaginionej rzeźbie dekorowane były koronkowymi żłobieniami, a także gęstość marszczeń podwiki na szyi. Ponadto Maria z grupy pasyjnej miała nieco bardziej pochyloną głowę. Analogie formalne wskazują jednoznacznie na wykonanie obu Matek Boskich Bolesnych w obrębie jednego warsztatu nazywanego warsztatem Mistrza Pasji Chociwelskiej. Zachowaną rzeźbę określa się jako powstałą później replikę warsztatową. Jej stylistyka wskazuje na oddziaływanie twórczości Tilmana Riemenschneidera (około 1460–1531), choć niektórzy badacze wskazywali również wpływ Wita Stwosza (około 1448–1533).

Na wystawie stałej Misterium Światła. Sztuka średniowieczna na Pomorzu obiekt można zobaczyć w zestawieniu z zachowanymi figurami Pasji Chociwelskiej: Chrystusa Ukrzyżowanego (MNS/Szt/66) oraz Złego Łotra (MNS/Szt/67).

Kinga Krasnodębska