Karol Gustaw - portret

Choć Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie nie posiada kompletnego wydania dzieła Samuela Pufendorfa, „De rebus a Carolo Gustavo Sveciae rege gestis”, (Norymberga 1696), w kolekcji grafik znajduje się kilkanaście odbitek, które z niego pochodzą (por. np. noty obiektów nr Wil.5797, Wil.5845, Wil.5846 i Wil.5847). Znajdują się wśród nich trzy obiekty, które bezpośrednio odnoszą się do postaci króla szwedzkiego, Karola Gustawa (lata panowania 1654-1660), niesławnego w polskiej historii protagonisty wojny lat 1655-1660, znanej jako potop szwedzki. Dwie z nich dotyczą uroczystych egzekwii króla; pierwsza oddaje wygląd wzniesionego w kaplicy zamku królewskiego w Sztokholmie Castrum Doloris, druga prezentuje uroczysty kondukt pogrzebowy idący ulicami szwedzkiej stolicy (nota obiektu nr Wil.6121). Trzecią ryciną jest niniejsze przedstawienie, będące gloryfikacyjnym wyobrażeniem króla ukazanego poprzez portret w kamiennym popiersiu. Portretowane ma na głowie hełm z dekoracją, która nawiązuje do form korony, na piersi nosi pancerz osłonięty królewskim płaszczem. Wokół postumentu ułożone zostały insygnia władzy królewskiej – zamknięta korona, berło oraz jabłko, spoza których wystają gałązki laurowe. W dolnej części kompozycji ukazane zostały dwa spoczywające lwy – jako symbol władzy królewskiej, ale także czytelna aluzja do herbu królów Szwecji, w którym – na dwóch polach – widnieją sylwetki dwóch wspiętych lwów. Jedno ze zwierząt, widocznych u dołu, opiera przednie łapy na rękojeści miecza. Uzupełnieniem przedstawienia są dwie niewielkie sceny widoczne w tle, na których rozpoznać możemy oblężenie twierdzy oraz bitwę morską. U dołu inskrypcja identyfikuje portretowanego: CAROLUS GUSTAVUS / SUECORUM ET VANDALORUM REX AUGUSTISSIMUS &&. Dodatkowo, z płyty odbite zostały też podpisy dotyczące autorstwa. Autorem rysunku stanowiącego wzór dla ryciny był Pieter van Schuppen (1627-1702), rytownikiem – David Klöcker von Ehrenstrahl (1628-1698).

Samuel Pufendorf, Norymberga, Szwecja, Sztokholm, portret, popiersie, potop szwedzki, król Szwecji, Castrum Doloris