Wędzidło, kiełzno

Wędzidło to należy do ciekawszych znalezisk archeologicznych na Pomorzu. Wykonane jest w całości z brązu i składa się z czterech ogniw. Stanowiło istotną część ogłowia uprzęży końskiej. Umieszczone między zębami zwierzęcia umożliwiało kierowanie nim poprzez przekazywanie odpowiednich sygnałów. Wędzidło, zwane także kiełznem, jest elementem wyjątkowego skarbu odkrytego w 1884 roku w bagnie. W jego składzie znajdują się części rzędu końskiego, formy do odlewnia siekierek, fibule, okazała brzytwa oraz fragmenty wyrobów z brązu i żelaza. Należy zaznaczyć, że bagienny kontekst skarbu może świadczyć o jego szczególnym znaczeniu związanym ze sferą wierzeniową i składaniem darów ofiarnych. Depozyt trafił do zbiorów muzealnych w Szczecinie i był tu przechowywany do sierpnia 1944 roku. Z uwagi na zbliżający się front i naloty alianckie został wywieziony w głąb Niemiec. Do Szczecina powrócił dopiero w 2009 roku w ramach polsko-niemieckiej wymiany dawnych zbiorów archeologicznych. Depozyt z Kiełpina, datowany na wczesną epokę żelaza, tj. okres halsztacki C (ok. 750–600/550 BC), zawiera przedmioty noszące cechy wyrobów z kręgu kultury halsztackiej, której nazwa wywodzi się od cmentarzyska w miejscowości Hallstatt w Austrii. Prezentowane wędzidło, podobnie jak analogiczny okaz z tego samego skarbu, uznaje się za import z rejonów objętych osadnictwem tej kultury. Wypada także podkreślić, że obydwa kiełzna są znaleziskami unikatowymi w skali Polski.

Dorota Kozłowska