Klocek do druku na płótnie

Forma drewniana, tak zwany klocek, powstała na przełomie XIX i XX wieku i służyła do wykonywania wzorów na tkaninach ubraniowych. Pochodzenia i wykonawcy formy drukarskiej nie można ustalić (eksponat pochodzi z kolekcji przedwojennej). Ma kształt prostokąta (20,5 x 9 cm), na wierzchniej stronie są wydrążone wzory – na całej płaszczyźnie niewielkie kółka, a w układzie pasowym po dwa nieco większe motywy kwiatów (?) potraktowanych schematycznie, które po wypełnieniu farbą (błękit paryski pomieszany z pokostem) były odbijane na tkaninie. Taki rodzaj zdobienia elementów odzieży wiejskiej stosowano w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie (w powiecie biłgorajskim, zamojskim, tomaszowskim, hrubieszowskim i krasnostawskim) pod koniec XIX wieku, zapewne dlatego że na tym terenie nie przyjęły się bardziej urozmaicone odmiany tkanin wykonywanych na krosnach. Kobiety utkane przez siebie materiały, o splocie prostym, płóciennym, zawoziły do farbiarzy albo też oni przybywali do wsi i wówczas wybierały spośród przygotowanych przez nich kilkunastu klocków wzór, jaki był nanoszony na ich tkaninę (opis procesu farbowania patrz: E/398/ML). Stosunkowo skromne wzory, w odcieniach szarości lub granatu, umieszczano najczęściej w układach pasowych, pionowo lub poziomo w powtarzanych rytmicznie kompozycjach. Miały one desenie geometryczne (romby, trójkąty, prostokąty, kwadraty, owale, koła), roślinne (liście, grzyby i kwiaty) i zoomorficzne (łapki ptaków, zwierząt), były też serduszka. Dzięki nadrukowi tkanina była bardziej sztywna i trwalsza. Ze względu na sposób zdobienia spódnice z nich wykonane nazywano malowankami. Były noszone zarówno na co dzień, jak i od święta przez kobiety niezależnie od stanu cywilnego i wieku.