Figura kultu sił wegetacji

Jednym z popularniejszych przedstawień rzeźb nomolisia (liczba pojedyncza nomoli) jest wizerunek dorosłej postaci w towarzystwie dziecka. Prezentowana figura nomoli przedstawia postać ludzką, najprawdopodobniej kobietę z dzieckiem na plecach.

Steatytowe figury znajdowane podczas prac rolnych lub poszukiwania diamentów przez współczesnych mieszkańców Sierra Leone, Gwinei i Liberii znane są w języku mende pod nazwą nomolisia, a w języku kissi jako pomda lub pomta (liczba pojedyncza pomdo). Oba typy figurek nie są wytworami ich obecnych użytkowników, którzy ich pojawienie się odczytują jako dobre znaki. Kissi traktują je jako manifestację zmarłych przodków. Wykopane pomda ustawiają na rodzinnych ołtarzach poświęconym zmarłym i przodkom. Natomiast Mende wierzą, że nomolisia zostały wykonane przez wcześniejszych mieszkańców lub duchy. Znalezione rzeźby uważają za duchy opiekujące się plonami i nazywają „bóstwami ryżu”, którym składają ofiary, prosząc o dobre zbiory.

Rzeźby nomolisia i pomda poza funkcją różnią się również wyglądem. Rzeźby nomolisia przedstawiają zazwyczaj postać ludzką w pozycji siedzącej, o dużej i okrągłej głowie osadzonej na masywnej szyi, z wytrzeszczonymi oczami, szerokim nosem z wyraźnie zaznaczonymi nozdrzami oraz pełnymi ustami. Figury pomda natomiast prezentują postać ludzką w pozycji siedzącej z podkurczonymi nogami (ich kolana często znajdują się pod brodą). Wyróżnia je podłużna twarz o wyrazistych, grubych rysach, wypukłych oczach oraz szerokim i płaskim nosie.

Zarówno nomolisia jak i pomda są obecnie traktowane jako przynoszące szczęście figurki powodzenia.

Katarzyna Findlik-Gawron