Potocki Józef Franciszek (1800-1863) - portret

Tematem artystycznego rysunku wykonanego na żółtawym kartonie jest studium głowy polskiego arystokraty Józefa Franciszka Potockiego (1800-1863). Mężczyzna nosi długie skręcone włosy czesane na dwie strony z przedziałkiem, które odsłaniają jego wysokie czoło. Modnie przystrzyżony zarost na twarzy: wąsy i bokobrody odsłaniają jego władczą, wystającą brodę. Inteligentne, wyniosłe spojrzenie wieje chłodem, a zaciśnięte usta dopełniają obrazu jego osobowości. Przekonany o własnej wartości oficjel ubrany jest w surdut i kamizelkę, a pod szyją ma zawiązany fular. Wykonany zamaszystymi ruchami portret stawia w dobrym świetle autora, który w ogólnie przyjęty sposób dopracował tylko twarz.

Analogii doszukiwać się można np. w miniaturowym portrecie akwarelowym wykonanym przez Daffingera ze zbiorów MNW w Warszawie (ze zbiorów Potockich z Krzeszowic). Autor pozostaje nieznany.

Franciszek Jan Potocki herbu Pilawa (ur. 1800, zm. 1863), syn Jana Alojzego i Marii Antoniny Czartoryskiej i brat Hermana Potockiego, był polskim hrabią, powstańcem listopadowym. W 1831 został wybrany posłem z powiatu bielskiego na sejm powstańczy. Za tę działalność spotkały go liczne sankcje. Został skazany (wraz z bratem) na karę śmierci i konfiskatę rozległego majątku Białołówka (dzisiejsza Ukraina). W drodze do Francji zostali aresztowani przez Austriaków na żądanie rosyjskich władz i osadzeni na 6 miesięcy w twierdzy breneńskiej. Po zwolnieniu udał się na stałą emigrację do Francji, gdzie został członkiem sejmu powstańczego na emigracji. Służył jako dowódca kawalerii w armii hiszpańskiej i wiązł udział wyprawie meksykańskiej generała Prima. Pod nazwiskiem de Montalk (prawdopodobnie przetłumaczona nazwa Białystok albo Białołówka) wziął w Belgii potajemnie ślub cywilny z uprowadzoną przez siebie z pałacu trzeciego markiza Townshend, jego siostrzenicą Judith Charlotte Anne O’Kennedy. Nazwisko to na stałe przyjął jego syn, Joseph Wladislas Edmund Potocki de Montalk i oraz jego nowozeladcy potomkowie. Kościelny ślub z Judith, Potocki wziął 25 V 1857 r., w Paryżu. Małżonka Potockiego nigdy nie została jednak uznana za prawowitą, co uniemożliwiło jego potomkom dziedziczenie majątku.