Sieniawski Adam Mikołaj (ok.1665/66-1726) - portret

Prawdziwie potężny magnat Adam Mikołaj Sieniawski (1666-1726) został ujęty na niniejszym portrecie ze zbiorów wilanowskich do pasa, w średnim wieku, na ciemnym, gładko malowanym tle. Podgolona czupryna ciemnobrunatnych włosów i wydatne wąsy z podkręconymi końcówkami stanowią obowiązkowe elementy „sarmackiego” wyglądu, modnego wśród elit szlacheckich ówczesnej Rzeczypospolitej. Podobnie obowiązkową rolę w kształtowaniu magnackiego wizerunku pełniła zbroja płytowa typu zachodnioeuropejskiego, którą zazwyczaj przedstawiano z narzuconym na nią płaszczem z futrzanym podbiciem – tutaj, co częste, karmazynowym, podbitym gronostajami, spiętym klamrą na prawym ramieniu portretowanego i dekoracyjnie pofałdowanym. W prawej ręce, zgiętej w łokciu, Sieniawski trzyma buławę hetmańską, zdobioną złoceniami.

Portretowany przyszedł na świat jako syn Mikołaja Hieronima Sieniawskiego (1645-1683), hetmana polnego koronnego, i jego żony Cecylii Marii z domu księżniczki Radziwiłłówny. Od 1687 r. był żonaty z księżniczką Elżbietą Heleną Lubomirską (1668/69-1729), z którą miał dwie córki, ale tylko Maria Zofia (1699-1771) dożyła wieku dorosłego (nieznana z imienia dziewczynka zmarła w kolejnym roku po narodzinach, 1704). Po śmierci obydwojga rodziców poślubiła księcia Augusta Aleksandra Czartoryskiego (1697-1778).

Adam Mikołaj Sieniawski doszedł do wpływowych godności: wojewody bełskiego (1691), hetmana polnego koronnego (1702), następnie hetmana wielkiego koronnego (1706) i kasztelana krakowskiego (1710). U schyłku życia schorowany, zmarł 10 lutego 1726 r. we Lwowie.

W zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie znajduje się jeszcze jeden portret Sieniawskiego pędzla nieznanego malarza polskiego, również w ujęciu do pasa (XVII/XVIII w., płótno; nr inw. Wil.1270).

Adam Mikołaj Sieniawski (1666-1726), wojewoda bełski, hetman polny koronny, hetman wielki koronny, kasztelan krakowski; Elżbieta Helena Sieniawska z domu księżniczka Lubomirska (1668/69-1729); Maria Zofia z Sieniawskich księżna Czartoryska (1699-1771); Mikołaj Hieronim Sieniawski (1645-1683), hetman polny koronny; Cecylia Maria Sieniawska z domu księżniczka Radziwiłłówna; August Aleksander książę Czartoryski (1697-1778); zbroja płytowa typu zachodnioeuropejskiego; buława hetmańska.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek