Na Podhalu

Obraz Na Podhalu to duża kompozycja rodzajowa, której tematem jest góralskie wesele. Uroczystość odbywa się w malowniczej scenerii osady górskiej. Uczestnicy wydarzenia w barwnych, regionalnych strojach, skupieni w niewielkich grupach, zajmują kolejne plany kompozycji. Poszczególne epizody, od rozgrywającej się na pierwszym planie sceny przed karczmą, przez radosny pochód weselny, po zgromadzonych w dali przed kościołem ludzi, tworzą żywą opowieść o jednym z ważniejszych w życiu społeczności wydarzeń. Przedstawione postaci zostały wiernie scharakteryzowane przez elementy stroju, otoczenia, tworząc typowe wizerunki mieszkańców wsi. Obraz jest charakterystycznym przykładem malarstwa Hipolita Lipińskiego (1846–1884), które stylistycznie wpisuje się w rozwijający się w sztuce polskiej połowy XIX wieku nurt realistyczny. Jednakże w odróżnieniu od jego najwybitniejszych przedstawicieli, takich jak Aleksander Kotsis, Józef Szermentowski, Aleksander Gierymski, artysta poprzez swoją twórczość nie włączał się w ideową dyskusję i krytykę ówczesnej sytuacji społecznej. Raczej dążył do odtworzenia jedynego w swoim rodzaju klimatu i atmosfery przedstawianych historii z wydobyciem pewnych charakterystycznych elementów. Najchętniej malował nostalgiczne, rozbudowane sceny rodzajowe, ukazujące miejskie i wiejskie obyczaje oraz obrzędy związane ze świętami bądź szczególnymi wydarzeniami. Malarz był związany z Krakowem, gdzie mieszkał, kształcił się także w tutejszej akademii pod okiem Jana Matejki. Większość malowanych scen rozgrywa się w tym mieście i jego nieodległych górskich okolicach. Do najbardziej znanych należą: Targ na Kleparzu (1871), Procesja Bożego Ciała przed kościołem św. Barbary w Krakowie (1881), Konik zwierzyniecki (1881), Wesele góralskie (1871), Cyganie z niedźwiedziem w góralskim miasteczku (1876). Hipolit Lipiński zapisał się w krakowskim życiu artystycznym również jako pedagog i zasłużony organizator Muzeum Narodowego.

Bożena Kasperowicz