treść serwisu

Plan Szczecina z fortyfikacjami i umocnieniami

Jest częścią kolekcji: Ikonografia Szczecina XVII-XIX w.

Nota popularyzatorska

Widoki Szczecina z 1. połowy XVIII wieku były dalekie od wierności z rzeczywistą topografią. Dekoracyjnie zdobione i kolorowane miały wartość artystyczną, a ich twórcy byli równocześnie kartografami i rytownikami. W swych dziełach najczęściej wzorowali się na przedstawieniach miasta powstałych we wcześniejszym okresie, dokonując nieznacznych, aktualizujących zmian. Tego typu widoki zamieszczano jako ilustracje w coraz popularniejszych dziełach krajoznawczo-geograficznych i historycznych, dotyczących europejskich i światowych mocarstw, wykonywanych na zlecenie władców poszczególnych państw. Ich wydawcy przez wiele lat tworzyli kilkutomowe atlasy, ilustrowane widokami miast, uznanych za interesujące i warte umieszczenia w publikacji. Przykładem takiego wydawnictwa jest Force d'Europe, z lat 1720–1740, opisujące oraz ilustrujące najsłynniejsze miasta Europy, zwłaszcza ze względu na ich nowoczesne fortyfikacje, twierdze, porty morskie, przełęcze oraz obozy militarne. Znalazł się w nim miedzioryt z planem Szczecina powstały około 1725 roku, którego twórcą, jak również wydawcą publikacji, był Gabriel Bodenehr Starszy (1664–1758 lub 1673–1765). Ten niemiecki kartograf i rytownik pochodzący ze znanej augsburskiej rodziny wydawców i grawerów, tworzył przede wszystkim widoki miast w Prusach. Miedzioryt z planem Szczecina przedstawia miasto z fortyfikacjami szwedzkimi. Zawiera także kolumny z tekstem informującym o położeniu miasta, jego rzekach, mostach, kościołach, zamku i pedagogium książęcym oraz o historii stolicy Pomorza od 1630 do 1720 roku, a więc od schyłku panowania dynastii Gryfitów, poprzez okres władania Szwedów aż do przejęcia Szczecina przez Prusy. Ponadto, u dołu prawej strony znajduje się legenda wyjaśniająca funkcje zaznaczonych na planie budynków i nazwy głównych placów. Dekoracyjności nadaje umieszczona na arkuszu tarcza herbowa z głową gryfa i niewielka róża wiatrów.

Małgorzata Peszko



Sygnatury i napisy:

  1. Napis: prawy dolny róg ilustracji, na prostokątnym zwoju; tekst w 3 wierszach, czarną czcionką, kursywą, wyraz "AUGSPURG" dużymi literami, bez kursywy: AUGSPURG Gabriel Bodenehr. fec: / et Excudit Cum Gratia et Privilegio / Sac : Caes : May :
  2. Napis: nad krawędzią ilustracji z prawej u góry; liczba 165 oznacza numer strony w tomie dzieła, z którego pochodzi arkusz: "Force d'Europe, oder Die Merckwürdigst- und Fürnehmste, meistentheils auch Ihrer Fortification wegen Berühnteste Staette, Vestungen, Seehaefen, Paesse, Camps de Bataille, in Europa, Welche Ihren Königreichen ...", Augsburg 1720-1740: 165
  3. Napis: prawy i lewy margines arkusza; tekst w j. niemieckim, jedna kolumna po lewej, dwie kolumny po prawej; czarny druk, kursywa: Prawy margines arkusza:Nechst der fürtrefflichenFortification ist auch zu merken Das Kӧnigl:Zeug und Müntz Hausdie Bibliotech des Kӧ=niglichen Gymnasy.Das berühmte  Fürst(...).Paedegogium nuhmeroGymnasium Caroli=num & c(...)A: 1630 den 10 Julyhalf Kӧnig Gustavus
  4. Napis: w obrębie planu u góry po lewej, na banderoli (wstędze); drukowane litery, czarna gruba czcionka: STETTIN

Informacje o obiekcie

Informacje o obiekcie

Autor / wytwórca

Bodenehr Gabriel (1673-1765)

Wymiary

arkusz: wysokość: 19.2 cm, szerokość: 32.8 cm
ilustracja: wysokość: 15.5 cm, szerokość: 22.7 cm

Rodzaj obiektu

plan miasta, mapa, grafika, miedzioryt (odbitka)

Technika

miedzioryt

Tworzywo / materiał

papier

Pochodzenie / sposób pozyskania

zakup

Czas powstania / datowanie

około 1725

Miejsce powstania / znalezienia

powstanie: Augsburg (Europa; Niemcy; Bawaria; Szwabia; region Augsburg)

Właściciel

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Numer identyfikacyjny

MNS/H/1013

Lokalizacja / status

obiekt nie jest teraz eksponowany

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd