Sztabka

Sztabka ze srebra jest częścią skarbu monet arabskich (dirhemów) z IX wieku z Lublina-Czechowa. Znaleziony w 1945 roku skarb liczył pierwotnie prawdopodobnie około tysiąca sztuk monet, które włożono do glinianego naczynia. Do depozytu należą także srebrne ozdoby zdobione techniką granulacji: zausznica oraz paciorek. Zarówno sztabki, jak i regularnie przełamywane na części dirhemy służyły do celów płatniczych. Skarb stanowił zapewne kapitał kupca, który przywiózł go z terenów dzisiejszego Iraku (Bagdadu?) przez obszar Rusi Kijowskiej. Najstarsze monety wybito w roku 711/712, najmłodsze w 882/883.

Srebrna sztabka jest w przekroju prostokątna i zwinięta w pętlę tak, że jedno ramię zachodzi na drugie. Na jej powierzchni są widoczne spękania. Na jednym z ramion, w pewnej odległości od końca sztabki, widoczne jest nacięcie.

Na rynku lokalnym handel miał charakter wymiany naturalnej (towar za towar). W kontaktach z obcymi krajami towary naturalne zaczęto zastępować ekwiwalentem pieniężnym. Początkowo, do około X wieku, na rynku handlowym dominował kruszec orientalny – głównie monety arabskie, następnie zwiększył się udział monet zachodnioeuropejskich. W ciągu XII wieku upowszechniły się monety polskie.

Skarb z Czechowa jest jednym z największych depozytów monet arabskich odkrytych na ziemiach polskich. Świadczy o dużym znaczeniu Lublina w dalekosiężnym obrocie handlowym.