Portret dziewczynki

Indywidualny styl węgierskiego artysty Béli Czóbela został ukształtowany przez edukację i głównie plenerowe doświadczenia malarskie trzech ośrodków: kolonii artystycznej Nagybánya (Baia Mare) w Rumunii (nauka u Béli Iványi’a Grünwalda), Królewsko-Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium (studia w pracowniach Wilhelma von Dieza i Ludwiga Hertericha) oraz Académie Julian w Paryżu (studia w pracowni Jeana Paula Laurensa). Stopniowo ewoluował on pod wpływem postimpresjonistów, potem fowistów i jugendstilu, później zmieniał się w duchu niemieckiego ekspresjonizmu, w latach trzydziestych XX wieku wpisywał się w konwencję artystów École de Paris. Obok pejzaży, widoków miejskich, rodzajowych scen we wnętrzach, zasadniczą część jego dorobku stanowią portrety. Kilka lat życia Czóbel spędził w Berlinie (1919–1925), gdzie zawarł artystyczne przyjaźnie m.in. z Ludwigiem Kirchnerem, Erichem Hecklem i Karlem Schmidtem-Rottluffem. Z tego okresu pochodzi zakupiony do zbiorów przedwojennego Muzeum Miejskiego w Szczecinie Portret dziewczyny w czerwonym berecie. Obraz malowany jest szerokimi pociągnięciami pędzla, z wyraźnym podkreśleniem gestu malarskiego. Płaskie plamy intensywnych barw zostały ograniczone wyraziście ciemnym konturem. Szczecińskie dzieło wpisuje się w grupę portretów Czóbela, w których pobrzmiewają przetworzone już przez niego obrazy francuskich fowistów i niemieckich ekspresjonistów z kręgu Die Brücke.

Dariusz Kacprzak