Poemat domowy #2 | Domestic poem #2

Jedno z dwóch dzieł z cyklu „Poemat domowy” Mai Gordon z 2007 roku, uznawane przez samą artystkę za wyjątkowo ważne w jej twórczości, jest ściśle związane z zagadnieniami tożsamościowymi i narodowościowymi, jakie towarzyszyły od wieków Żydom zamieszkującym ziemie polskie.

To wielkoformatowy balon kurczący się i rozprostowujący, jakby „oddychający”, w kształcie przeskalowanego kredensu, na którym farbą akrylową zostały naniesione detale mebla. Kredens z domu rodzinnego, odtworzony starannie na podstawie wspomnień z lat dziecięcych, był dla artystki obiektem o znaczeniu symbolicznym. Kredens był miejscem, gdzie jako dziecko chciała zamieszkać, dlatego stał się dla niej symbolem bezpieczeństwa, solidności i domowego ciepła. Artystka tak pisze o swojej pracy: „To wspomnienie nie może być prawdziwe – raz jest, chcesz się do niego przytulić, a potem go nie ma – opada i próbuje zniknąć. Balon-kredens jest w proporcjach, w jakich ja jako 5-letnie dziecko widziałam ten ogromny mebel. Już jako dorosła artystka zrealizowałam formę rzeźbiarską składającą się głównie z gumy i powietrza, do której chcesz się przytulić, a potem jak powietrze uchodzi, chcesz ratować, zupełnie jak marzenie z czasów dzieciństwa – niewiele od ciebie zależy, obserwujesz, a potem się dzieją rzeczy obok ciebie”. Symboliczne znaczenie mebla ukształtowane w okresie dzieciństwa zostało wzmocnione w wyniku doświadczeń emigracyjnych – przemieszczając się z kraju do kraju, z Polski do Izraela, a potem Holandii, artystka doznała zarówno bliskości, jak i alienacji. Jej tęsknota za „byciem w domu” to rodzaj nostalgii znany każdemu emigrantowi.

Małgorzata Bogdańska-Krzyżanek