Ikona wielopolowa - Menologion

Menologion jest księgą liturgiczną używaną we wschodnim chrześcijaństwie. Zawiera ona w układzie kalendarzowym roku liturgicznego żywoty świętych, opowiadania apokryficzne lub homilie na każdy dzień roku. Menaion jest księgą prezentującą porządek celebracji nieruchomych świąt rocznego kalendarza liturgicznego. W księgach tych poszczególne święta lub upamiętnienie świętego uzupełniano odpowiadającą mu ilustracją. W poszczególnych tomach zestawiano je czasem na wspólnej karcie umieszczonej na początku księgi. Ilustracje wzorowane były na malarstwie monumentalnym dopełniającym program liturgiczny świątyni. Wraz z uporządkowaniem kalendarza świąt liturgicznych po okresie ikonoklazmu, kiedy znów rozkwitło malarstwo ikonowe, pojawiły się obrazy prywatnego kultu ilustrujące kalendarz liturgiczny przez postacie świętych lub ilustrujące świąt w układzie pasmowym. Nazwano je także menoliogionami. Najbardziej obszerne z nich obrazują cały rok liturgiczny. Mniejsze ikony prezentują poszczególne miesiące lub okresy roku liturgicznego. Do popularnych zaliczają się menologiony z wizerunkami dwunastu najważniejszych świąt roku liturgicznego z centralnie umieszczoną ikoną Zmartwychwstania Chrystusa (Zstąpienie do Otchłani). W rosyjskim prawosławiu od XVIII w. menologiony często zawierały wizerunki najważniejszych, szczególnie czczonych ikon Bogurodzicy, jak prezentowany obraz.

Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967