List do Pauliny Włodawer
1941-12-02
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Jest częścią kolekcji: Pamiątki rodzin Justmanów i Włodawerów
List do Pauliny Włodawer od Fani Landau (zob. informacje o nadawczyni w nocie do jej listu z 2.12.1941, MPOLIN-A4.1.26). Autorka listu, przebywająca niegdyś z Włodawerami w Asino, wyraża ubolewanie z powodu choroby Artura Włodawera i donosi o kondycji własnej i osób jej towarzyszących w Samarkandzie: „Co do nas, to przeżywamy okres najcięższy w naszym życiu. Wyprzedaliśmy się do nitki, żyjemy jakimś cudem”. Autorka pracuje w szkole. Opisuje próby dostania się w takiej sytuacji przez mężczyzn do armii: „otrzymali kategorię E. jak większość naszych. Co z tego wyniknie, i czyje to zarządzenie, to przyszłość nam pokaże. W każdym razie jeszcze raz bici jesteśmy, ten naród wybrany”. W ostatnich linijkach na stronie verso mowa o przyjedzie Jana Bajera do rodziny (najbardziej zaradnej w całej grupie z Asina, jak wynika również z pamiętnika Pauliny Włodawer). W kolejnym liście pojawi się informacja, że zapadł na tyfus, ale został uratowany przez siostrę, Ewę Bajer.
Paulina Włodawer tak wspominała Ewę Bajer, po mężu: Bożykowską, z okresu syberyjskiego (zapis z 20 XI 1980 w pamiętniku): ,,Ewa, przemiła, jasna, młoda blondynka, pracowała jako kelnerka w stołówce NKWD (w tej dla naczalstwa), co czyniło z niej osobę nieocenioną, niezależnie od wszystkich innych jej zalet. Z wódką nigdy u niej nie było problemu, ale poza tym ona naprawdę była z natury dobra i zawsze starała się coś wykombinować dla barakowych dzieci (własnych nie mieli). Raz nawet przyniosła dla nich… mandarynki! Zbiegliśmy się wszyscy, aby to pooglądać i przynajmniej nawąchać się; zapomnieliśmy prawie, jak takie owoce smakują. Przyszły te mandarynki przypadkiem do tej „zamkniętej” stołówki i udało się Ewie troszkę tego dostać"
.
PK
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
korespondencja
Technika
rękopis
Tworzywo / materiał
papier
Pochodzenie / sposób pozyskania
darowizna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1941-12-02
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1945-08-06
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1945-04-15
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna