List do Tadeusza Perla

List napisany przez siostrę Tadeusza Perla, Jadwigę, podpisującą się jako Maria. Maria Karczmarek, której adres podany jest również jako zwrotny korespondencji, pośredniczyła przez niemal cały poprzedni czas w korespondencji między rodziną z getta a Tadeuszem Perlem (tylko nieliczne listy słane były jako korespondencja innej osoby). Zapewne Jadwiga Perl wyszła przed lub w trakcie wielkiej akcji deportacyjnej z getta i ukrywała się. Nazwisko Tadeusza Perla jako adresata jest zapisane dla bezpieczeństwa z dodanym członem „-ski” (końcówka ta została skreślona, inną ręką; zapewne jednak stało się to we Francji). Szyfruje w liście wiadomości o rodzinie, pisząc m.in. o „rodzicach Jadzi”. Nie widują się. Z kontekstu późniejszych listów możemy się domyślać, że jeszcze tylko ona znajduje się na tzw. aryjskiej stronie. Rodzice głodują (w liście mowa, szyfrem, o schudnięciu). Jadwiga z d. Perl sugeruje, co najlepiej jest przysyłać (pończochy ,,są u Was na pewno znacznie tańsze” – czyli w Warszawie jest to towar, który można dobrze sprzedać). W zakończeniu mowa o mężu Stanisławie Wohlu, z którym Jadwiga przed wojną niemiecko-radziecką i swoim powrotem ze Lwowa do Warszawy rozstała się – nie ma z nim żadnego kontaktu. Treść (interpunkcja częściowo zmodernizowana):

16 XI – 42 Drogi Tadziu, bardzo się ucieszyłam wiadomością od Ciebie, bo już dawno chyba nie pisałeś. Ja czuję się nieźle i jakoś sobie radzę. Pytasz o rodziców Jadzi – nie widuję się z nimi zupełnie, rozmawiam z nimi czasem telefonicznie. Wiem, że są zdrowi. Oboje pracują. Poza tym u nich w porządku. Schudli tylko podobno bardzo. U mnie nic nowego się nie dzieje. Jeżeli nie można wysyłać do nas paczuszek żywnościowych, to może pozwolą na małe paczuszki np. pończochy damskie, które są u Was na pewno znacznie tańsze. O Stasiu nic nie wiem, ale przypuszczam, że jest zdrów. Całuję Cię serdecznie, pisz, Leon i Mela ucieszyli się bardzo. Maria

transkr. Ewa Małkowska-Bieniek, oprac. Przemysław Kaniecki