Wozownia Czarna

Nazwy historyczne: Sala Czarna
Nazwy inne:
Czas powstania: 1902-1904  
Architekci: Amand Bauqué

Podczas wielkich prac remontowych i modernizacyjnych za III ordynata Romana Potockiego po wyburzeniu wzniesionych w 30. latach XIX wieku stajni i dwóch wozowni wzniesiono neobarokowy budynek Stajni i położony za nim modernistyczny z elementami klasycystycznymi budynek Wozowni – oba zaprojektowane przez francuskiego architekta Amanda Bauqué. Pomiędzy nimi zaaranżowano paradne podwórze stajenne, zaś przed Stajnią otwarty maneż. Prace przy tworzeniu nowego kompleksu hippicznego trwały od 1891 do 1904 roku. W 1902 roku wzniesiono Wozownię, jej urządzenie trwało do 1904 roku.
Monumentalny budynek Wozowni, z głównym wysokim korpusem na planie prostokąta przykrytym dwuspadowym, przeszklonym dachem mieści Halę Zaprzęgową. Po jej bokach w niskich pawilonach umieszczone są dwie wozownie zaś na osi Szorownia Paradna. Wozownia Czarna umiejscowiona w bocznym pawilonie od południa swą nazwę zawdzięcza ustawieniu w niej pojazdów służących do szeroko pojętej reprezentacji i z nadwoziami w kolorze czarnym. Prowadzą do niej po cztery, drewniane trójskrzydłowe bramy przeszklone w górnej partii a pośrodku niższe dwuskrzydłowe drzwi. Wnętrze na planie zbliżonym do litery T przykryte jest stropem odcinkowym i ma posadzkę z lastryko. W przewężeniu poprzeczna belka stropowa podparta jest dwoma metalowymi słupami. W górnej części ścian zewnętrznych znajdują się po dwa okna (każde z wewnętrznymi, składanymi okiennicami), jedynie w ścianie południowej vis-a-vis dwuskrzydłowych drzwi, umieszczono pomiędzy nimi dodatkowo francuskie okno zasłaniane żaluzją.

Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Stajnie i wozownie w Łańcucie w czasach Potockich i w Muzeum-Zamku, [w:] Muzea -rezydencje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum-Zamoyskich w Kozłówce w 2004 r, s.229, 240, 243, 245.

Aldona Cholewianka- Kruszyńska