List do Tadeusza Perla

List Seweryna Trossa na papierze firmowym „Głosu Gospodarczego”.

Z treści (pisownia i interpunkcja częściowo zmodernizowane; odczytanie części słów niepewne, niektóre fragmenty nieodczytane):

7 V 1939 r.

Tadziu!

Właśnie jesteśmy po konferencji poświęconej sprawie wydania numeru francuskiego. […] W każdym razie przewidujemy[?], że N[umer] da „Głosowi” duże dochody. Niestety jednak brak odpowiedniego akwizytora uniemożliwia nam wszczęcie należytej akcji, którą jednak niewątpliwie uda nam się jeszcze w początku przyszłego tygodnia, tj. natychmiast po wypuszczeniu numeru […].

Teraz do Ciebie w związku z Twoim listem w sprawie korekty – biję się w piersi. Jestem złym korektorem. Prawda! Ale najważniejszą rzeczą jest zmiana systemu sekretarzowania w Gł. Gosp. Teraz – o ile widzisz z umów – każdy Gł. Gosp. jest […] jako całość.

Nie ma artykułów przypadkowo dobranych – jeden o tym – drugi o tamtym – lecz jest pewna myśl wiążąca, łącząca numer w jedną całość.

Były numery: surowcowy, handlu zagranicznego itp. Przedostatni i ostatni – poruszane były zagadnienia obronne. W związku z tym nowym charakterem pisma – […] zamawiam artykuły u autorów na określone tematy. Prowadzę z nimi korespondencje – a nawet niektórym […]* i in. narzucam pewne tezy. Zdarza się, że artykuły przeglądam po parę razy – a często jeszcze przed napisaniem ich proszę autorów o napisanie mi w skróceniu, o co im będzie chodziło w ich pracy. Niestety – […] system ten jest najpewniej widomy i dla każdego z daleka dostrzegalny. Ty mój drogi – do niego się nie stosujesz. Jesteś jedynym autorem sprawiającym niespodzianki – nigdy nie wiem, z czym wyskoczysz. Czy o Niemczech, czy Belgii, czy Holandii, czy […]. I dlatego też w związku z tym mam pewne trudności i przykrości. Pamiętaj bowiem, że artykuły z góry zamawiam [dwa ostatnie słowa podkreślone trzykrotnie]. Nie czekam, aż mi ktoś coś napisze, ale zamawiam [słowo podkreślone]. I stąd każdy Twój artykuł na temat podobny do zamówionego [ostatnie słowo podkreślone] naraża mnie na to, że muszę zamieścić oba, przystosowując je do siebie. […]

Dlatego też proszę Cię bardzo, abyś około 10-15 pisał mi, jaki temat poruszysz w swym elaboracie. I wtedy wszystko będzie w jak najlepszym porządku. Nie będzie zderzeń!! Przed wyjściem ostatniego numeru zawiadomiłeś mnie, że piszesz „dwa potencjały”. Przed tym jeszcze zamówiłem podobny artykuł u Andrzejowskiego. Ponieważ jednak w chwili, kiedy napisałeś mi, o czym chcesz pisać – Andrzejowski nie zaczął jeszcze pisać – odwołałem artykuł. Ale to było tylko dlatego, że wiedziałem, o czym piszesz.

Cyfry z artykułu o nafcie wyciąłem z 2 względów. 1. te same cyfry były przytaczane w „Polsce Zbrojnej” i „Czasie”, „Kurierze Warszawskim” i „Wieczorze Warszawskim”. 2. Przywóz benzyny nie jest […] ogólnym wywozu i przywozu nafty. We Włoszech – o ile mi wiadomo stworzono ostatnio olbrzymie zakłady dla przetwarzania produktów naftowych. Stąd cyfry przywozu do Włoch benzyny i przetworów naftowych nie są wykładnikiem zapotrzebowania naftowego.

Więcej nie ma miejsca. Całuję Cię itd. Wojna będzie chyba w lipcu [?], więc może się nie zobaczymy. Pozdrów Mietka, ucałuj Emila [Rosensteina], Gutę [zapewne Gustawę Rosenstein, siostrę Emila – red.] itd. Prywatny list przyślę w tygodniu.

transkr. Ewa Małkowska-Bieniek, oprac. Przemysław Kaniecki