Butla puzdrowa Konstantego Sobieskiego (1680-1726)

Prostopadłościenna flasza ze szkła przezroczystego o niskiej szyjce w srebrnej oprawie. W kolekcji wilanowskiej znajduje się komplet sześciu takich flasz (Wil.100-Wil.105). Główną ozdobę naczynia stanowi dekoracja rytowana matowo i przeźroczyście na obu szerszych ściankach. Po jednej stronie umieszczono pole w z herbem Janina pod koroną królewską, otacza je łańcuch orderu św. Ducha, a całość okala dodatkowo wieniec roślinny. Po drugiej stronie flaszy w analogicznym obramowaniu umieszczono monogram „CRP”. Na srebrnym obramieniu szyjki oraz korku butli wygrawerowano napis „N.8” (na wierzchu korka powtórzono herb Janina). Takie numery pojawiają się także na innych butlach z kompletu, świadczą one o pierwotnym pochodzeniu naczyń z dwóch różnych zestawów – trzy z nich są nieco wyższe i noszą numery 1-3, a trzy z nich niższe i ponumerowane 7-9.

Uznaje się, że komplet flasz został wykonany dla Konstantego Sobieskiego (1680-1726), najmłodszego syna króla Jana III. Wskazuje na to monogram, odczytywany jako „Constantinus Princeps Regis”, a także umieszczenie go w otoku z orderem św. Ducha, który został Konstantemu przyznany, a który był dla niego ważny, o czym świadczy fakt, że został on pochowany właśnie z tym odznaczeniem.

Butla najprawdopodobniej została wyprodukowana w Hucie Kryształowej w Lubaczowie, nie można jednak zupełnie odrzucić przypuszczenia o jej powstaniu w  warszawskiej królewskiej hucie na Bielanach lub w hucie w Nalibokach (byłby to jej bardzo wczesny wyrób). W wilanowskiej kolekcji znajduje się także drewniany kuferek podróżny, który mógł stanowić komplet do zestawu butli (Wil.3244).

Flasze wraz z kufrem po raz pierwszy odnotowane są w inwentarzu pałacowym z ok. poł. XIX wieku – najprawdopodobniej znalazły się w kolekcji dzięki Augustowi Potockiemu.