Marienwerder | Kwidzyn

Rycina pt. „Marienwerder” ukazuje malowniczą panoramę Kwidzyna od strony zachodniej z ok. 1855 roku. Jej autorem był rysownik i litograf C.A. Mann, a wydawcą Institut Lithographie C.G. Kanter in Marienwerder (Instytut Litografii C.G. Kanter w Kwidzynie), działający przy znanej i cenionej królewskiej nadwornej drukarni rodziny Kanterów. Wraz z 35 innymi grafikami przedstawiającymi miasta i wsie nadwiślańskie, rycina wzbogacała książkę autorstwa Franza Brandstaettera — „Die Weichsel — Historisch, topographisch, malerisch unter Mitwirkung einer Anzahl von kundigen Männern”, Marienwerder 1855.

Panorama Kwidzyna ukazana została od strony Doliny Wisły (zachodniej), którą można uznać za najbardziej ekspozycyjną, gdyż zabudowa miejska, a w szczególności gotycki zamek, usytuowana jest niemalże na skraju wysoczyzny. Zasadnicza treść kompozycji składa się z zamku kapitulnego o silnie eksponowanym gdanisku, który stanowi centralną dominantę, gmachu urzędu rejencji na obszarze dawnego przedzamcza, a także zabudowy miejskiej składającej się z wieży ratusza, kamienic, budynków gospodarczych i spichrzowych. Malowniczości i atrakcyjności temu dziełu dodaje występujący na przedpolu ekspozycji sztafaż, w postaci stada zwierząt gospodarskich i nasadzeń zieleni.

Praca pod względem warsztatowym oraz artystycznym wykonana została poprawnie, z zachowaniem realistycznego charakteru. Treść kompozycji uwzględnia w dużym stopniu szczegółowość i skalę oraz zachowuje proporcje pomiędzy elementami składowymi. Wszystko to sprawia, że omawiana grafika oprócz walorów artystycznych posiada także wartości ikonograficzne. Co oznacza, że może ona stanowić istotne źródło w studiach nad przekształceniami panoramy i sylwety miasta oraz przemianami architektonicznymi zespołu katedralno-zamkowego, jak również sąsiedniej zabudowy miejskiej. Ponadto pozwala poczuć nam magię dziewiętnastowiecznego Kwidzyna.

Łukasz Rzepczyński