50 fenigów

Ściąganie pieniędzy kruszcowych przez Bank Rzeszy w przeddzień I wojny światowej oraz wyławianie z obiegu monet przez ludność, spowodowało w Niemczech trudności z płatnościami w handlu detalicznym. Temu problemowi postanowiły zaradzić władze lokalne, przystępując do bicia własnych monet zastępczych.

Tak właśnie postąpiono w Szczecinie w celu zlikwidowania deficytu drobnego bilonu w obiegu. Rada miejska podczas I wojny światowej podjęła decyzję emisji metalowych pieniędzy zastępczych. W 1917 r. zlecono wybicie w cynku ośmiobocznych monet wartości 5 i 10 fenigów, w 1918 r. w żelazie kwadratowych o nominale 50 fenigów, a w 1920 r. wybito w cynku nominały 5, 10 i 50 fenigów w formie trzynastopłatkowej rozetki. Emisje z lat 1917 i 1920 wykonała najprawdopodobniej firma L. Chr. Lauer z Norymbergii.

Niemal wszystkie wspomniane monety istnieją w licznych odmianach, co świadczy o dużym zapotrzebowaniu i ich masowej produkcji. Często nadawano im nietypową formę. Interesujące jest zwłaszcza wydanie z  1920 r., bowiem projektów monet w kształcie rozety nie powstało wiele. Na rewersie, oprócz nominału i informacji, że użytkownik ma do czynienia z pieniądzem zastępczym, podano także termin ważności monety, którym był koniec 1922 r. Po tej dacie nie miały prawa obiegu i musiały zostać wykupione przez miasto za oficjalne środki płatnicze.

Wraz emisją metalowych pieniędzy zastępczych narodziło się także ich kolekcjonerstwo. Dlatego też wiele monet nie wróciło do kas emitentów, lecz zasiliło zbiory kolekcjonerów, a niektóre emisje powstawały wręcz z myślą o zbieraczach, nigdy nie wchodząc do obiegu.

Mieszko Pawłowski