Pałasz oficerski regimentu konnego królów saskich
1726 — 1750
Muzeum Zamkowe w Malborku
Jest częścią kolekcji: Meble
Gerydon o trójkątnej podstawie opartej na trzech rzeźbionych w drewnie i złoconych gryfach. Na niej ustawiony jest rozszerzający się ku górze trójnóg, którego lekko zbieżne nogi o przekroju kwadratowym zostały u dołu zakończone szponiastymi złoconymi łapami, a u góry zwieńczone głowami lwów. Konstrukcja trójnogu wzmocniona jest krzyżującymi się drewnianymi wiązaniami w formie skrzyżowanych prętów biegnących od dołu nóg do cargi blatu, na skrzyżowaniach opatrzonych złoconymi rozetami. Carga gładka, tworząca obręcz podtrzymującą promieniście żebrowaną misę z brązu złoconego, o brzegu wylewu dekorowanym motywem wywiniętych liści akantu oraz dnie od spodu opatrzonym toczoną sterczyną. Na misie wsparty marmurowy blat o nieco mniejszej średnicy.
Tego typu sprzęty popularne w całej Europie od połowy XVII wieku służyły do wysokiego ustawiania świeczników w celu lepszego oświetlenia. Z czasem zaczęły pełnić także funkcję podstaw pod dekoracyjne wazy, wazony z kwiatami czy tace na bilety wizytowe i w takich zastosowaniach były bardzo popularne na początku XIX wieku. Gerydony występowały najczęściej w parach.
Nazwa wywodzi się pod postaci Guéridona, występującego w siedemnastowiecznych francuskich komediach i piosenkach. Po raz pierwszy postać ta pojawia się w 1614 roku w farsie pt. Conférence d'Antitus, Panurge et Guéridon jako chłop z okolic Poitou, ale z czasem imieniem tym zaczęto nazywać w utworach satyrycznych różne osoby, z których się naśmiewano. W jednej z wersji Guéridon trzymał pochodnię, podczas kiedy inni bohaterowie bawili się i tańczyli. Zapewne stąd zrodziło się skojarzenie z niewielkim meblem służącym do celów oświetleniowych. Wczesne gerydony mają czasem stopę w formie rzeźby Maura.
W czasach Cesarstwa powrót do motywów antycznych zaowocował ciężkimi, monumentalnymi formami nawiązującymi do podstaw pod lampy oliwne lub kadzielnice. Opisywany gerydon wpisuje się w tę tradycję.
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 147,0 cm, szerokość: 51,0 cm
Rodzaj obiektu
mebel szkieletowy, podstawa
Technika
fornir mahoniem, fornir lipą, złocenie, rzeźbienie, toczenie
Tworzywo / materiał
sosna, brzoza, mahoń, lipa, marmur, brąz
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1726 — 1750
Muzeum Zamkowe w Malborku
1691 — 1710
Muzeum Zamkowe w Malborku
1725 — 1730
Muzeum Zamkowe w Malborku
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna