Topór z rękojeścią

Topór z poroża jelenia szlachetnego oraz parostek poroża jelenia, służący jako trzonek, odkryto w torfowisku w okolicy Krzecka, pow. świdwiński wraz z toporkiem z poroża jelenia innego typu. Surowcem do produkcji było poroże dorosłego, zdrowego samca jelenia, trzonek został wykonany z poroża prawdopodobnie bardzo starego i słabego zwierzęcia, o czym świadczy nierozwinięty parostek i cienka, krucha warstwa zewnętrzna, tzw. kompakta. W obu przypadkach nie ma róż, części poroża przylegających bezpośrednio do czaszki, dlatego nie można określić, czy surowiec do produkcji toporka i trzonka pochodził od zwierząt upolowanych, czy ze zrzutek. Wykonanie obu przedmiotów wymagało zmiękczania poroża i odłamania pożądanych fragmentów poprzedzonego odpowiednimi nacięciami. Na toporku zachowały się wyraźne ślady użytkowania na ostrzu i obuchu w postaci wyłamań kompakty i wygładzenia powierzchni, na trzonku natomiast widoczne są ubytki w miejscu, w którym stykał się z toporkiem. Zgodnie z zapiskami archiwalnymi w momencie odkrycia toporek był osadzony na trzonku. Praktyczne próby przeprowadzone w ramach archeologii doświadczalnej wykazały, że toporek z takim trzonkiem jest bardzo niewygodny w użytkowaniu.

Michał Adamczyk