![MNS/AF/7317 rzeźba - Ujęcie lewego boku. Figurka przedstawia ayo geu – krokodyla krótkopyskiego. Wizerunek krokodyla uproszczony, na całęj powierzchni pokryty płytkimi nacięciami.](/brepo/panel_repo/2022/04/11/km5gjo/contain-360-1000-max-mns-af-7317-dscf2254-public-i-ppp.webp)
Figurka zoomorficzna, figurka krokodyla
między 1951 — 2000
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Kolekcja sztuki dogońskiej
Kraj Dogonów zamieszkuje gatunek krokodyla krótkopyskiego (Osteolaemus tetraspis) z rodziny krokodylowatych (Crocodylidae – krokodyle właściwe), w języku dogo-so nazywany ayo geu.
Krokodyl jest bohaterem wielu opowieści o wędrówce Dogonów na tereny obecnie przez nich zamieszkiwane. W jednej z nich krokodyl pomógł odnaleźć święte przedmioty zagubione w czasie wędrówki. W innej – prawdopodobnie podczas przeprawy przez Niger, interweniował w przedostaniu się na drugi brzeg. Niektórzy ludzie opowiadają, że z odmętów wody uratował ich przodków jeden wielki krokodyl, który wziął na swój grzbiet grupę ludzi i przetransportował na drugi brzeg, a potem wracał kilkakrotnie aż przeprowadził wszystkich Dogonów. W innej wersji mitu ludzi uratowało całe stado krokodyli. Utworzyły one ze swoich ciał rodzaj mostu i tym sposobem pomogły wszystkim przeprawić się bezpiecznie na drugi brzeg. Uważa się, że w tych opowieściach pod postacią krokodyli ukrywają się rybacy Bozo, którzy pomogli Dogonom dotrzeć bezpiecznie do Masywu Bandiagara. Do dziś pomiędzy tymi dwoma ludami istnieje braterstwo – rodzaj bardzo poważnie traktowanego sojuszu. Zawieranie małżeństw pomiędzy członkami tych dwóch ludów jest traktowane jak kazirodztwo i z tego względu jest surowo zakazane.
Krokodyle krótkopyskie, obserwowane w regionie Sangha jeszcze w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku opuściły swoje stawy i przeniosły się do znacznie oddalonych zagłębień skalnych. Przyczyną tego stanu rzeczy jest postępujące pustynnienie kraju Dogonów. Obecnie krokodyle spotkać można już tylko w wiosce Amani, gdzie znajdują się pod opieką ludzi. Figurka była częścią zestawu wróżebnego.
Ewa Prądzyńska
Inne nazwy
ayo geu
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 3.5 cm, szerokość: 2.5 cm
Rodzaj obiektu
figura
Technika
ryte, techniki snycerskie, ciosanie
Tworzywo / materiał
drewno
Pochodzenie / sposób pozyskania
zakup
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
nieznany
między 1951 — 2000
Muzeum Narodowe w Szczecinie
nieznany
około 1960
Muzeum Narodowe w Szczecinie
nieznany
między 1976 — 1984
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Zamkowe w Malborku
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.