Dzbanek

Porcelanowy dzbanek z dziobkiem ozdobiony malowanymi naszkliwnie bukietami kwiatów, wśród których rozpoznać można różę, bratka i tulipana.

W pierwszych latach istnienia manufaktury miśnieńskiej produkowano w niej głównie naczynia imitujące wyroby dalekowschodnie. Od takiej dekoracji zaczęto jednak odchodzić już w trzeciej dekadzie XVIII wieku. Wprowadzano nowe wzory, zmieniając tak dekorację rzeźbiarską jak i malarską. Pojawiły się w niej kwiaty rodzimych gatunków (a nie, jak wcześniej, tych wiązanych z kulturą Azji, jak chryzantema czy peonia) malowane w bardziej europejskim stylu. Tworzący je malarze miśnieńscy wzorowali się na grafikach w bogato ilustrowanych traktatach o botanice. W grudniu 1741 roku manufaktura w Miśni zakupiła pierwsze tomy atlasu roślin Johanna Wilhelma Weinmanna Phytantoza iconographia (1737-1745). Starsze prace także były używane jako wzory czy też inspiracje, np. Archetypa Studiaque Patris ze szczegółowymi ilustracjami roślin, owadów i małych zwierząt (autorstwa Jorisa Hofnagela, wyd. 1592). Do ich inspiracji dodać należy z pewnością także martwe natury kwiatowe, tak słynnych artystów jak Jean-Baptiste Monnoyer (1633-1699) czy Louis Tessier (ok. 1719-1781), które stanowiły bardzo popularny temat malarski w XVII i XVIII wieku.

Początkowo na miśnieńskich wyrobach pojawiały się głównie rośliny malowane w sposób dosyć linearny i płaski, zbliżony do wzorów drzeworytniczych, a aby nadać im trójwymiarowości ich kontur był dodatkowo obwiedziony rozmytą czarną linią (dla dodania cienia). Jednak już od około 1745 roku kwiaty zaczynają mieć bardziej malarski i swobodny charakter, taki jaki prezentują rośliny na wilanowskim dzbanku.

Zabytku nie udało się dotychczas powiązać z żadnym z zapisów w wilanowskich inwentarzach, mógł on jednak należeć do kolekcji historycznej, a nie zostać w nich ujęty ze względu na swój użytkowy charakter.

Agnieszka Żuber