U wróżki

Leopold Loeffler studiował filozofię we Lwowie, następnie w 1845 roku w Wiedniu, w Akademii Sztuk Pięknych. Kontynuował studia w Monachium w 1856 roku. Po powrocie do kraju w 1877 roku został mianowany profesorem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Przyjaźnił się z Arturem Grottgerem, Franciszkiem Tepą i Juliuszem Kossakiem. Tworzył obrazy o tematyce rodzajowej i historycznej, charakteryzujące się precyzją i drobiazgowością.

Kompozycja omawianej akwareli jest rozbudowana i nie brakuje jej narracji. Przy stole siedzi starsza kobieta, wskazuje na rozłożone karty, przy niej znajdują się młoda kobieta oraz mężczyzna w stroju sarmackim. Rzeczy są porozrzucane, a półka ścienna ugina się pod ciężarem. Interesująca jest sytuacja dziejąca się między kotem siedzącym na stole wróżki a szczekającym psem. Obecność tych skonfliktowanych zwierząt w przedstawionej sytuacji może mieć znaczenie symboliczne. Kot jest uosobieniem cech zarówno pozytywnych, jak i pejoratywnych, jednak te drugie wydają się w scenie bardziej uzasadnione, odnoszą się do dwulicowości. Niezależność stanowi kontrast do przywiązania, wierności i uległości psa. W średniowieczu kotu przypisywano konszachty ze złem, czarami, wróżbami, stąd jego obecność w przedstawionej scenie. Zwierzę stało się popularne jako domowe w XVIII wieku. Dla gnostyków stosunek kota do psa był odpowiednikiem stosunku charakteru kobiety do charakteru mężczyzny. Znamienne jest, że kobiecie przypisuje się cechy dostrzegalne u kota. Marcowe odgłosy wydawane przez koty uczyniły z nich wyobrażenie rozpasania seksualnego i płodności. Pies jako symbol ochrony, przyjaźni i czujności, znajdujący się tuż obok kobiety, zdaje się pokazywać konflikt przeciwstawnych postaw: miłości i rozwiązłości.

Intrygujące są interakcje między postaciami widoczne w gestach i spojrzeniach. Podczas gdy wróżka wskazuje przez ramię na stojącego za nią mężczyznę, ten, podkręcając wąs, patrzy na młodą kobietę, która pochylając głowę, wzrok kieruje na psa.

Nie da się pominąć leżących na stole rękawiczek, mających konotacje z godnością i szlachectwem, które w parze z kartami tworzą kontrast.

Na uwagę zasługuje też sprawność techniczna, jaką widać w zastosowanej, niedającej możliwości poprawek, technice akwareli.

Klara Sadkowska