Bransoleta kobieca

Bransoleta otwarta została wykonana przez dogońskiego kowala – irine, który poza obróbką drewna i żelaza wykonuje również ozdoby z miedzi, brązu, mosiądzu i aluminium. Jest to bransoleta starego typu, dość ciężka. Dawniej noszona była na nadgarstku przez dogońskie kobiety. Najprawdopodobniej odlano ją z miedzianych prętów, które następnie przekuto na kowadle. Ślady kucia dobrze widoczne są na wewnętrznej stronie bransolety.

Na tradycyjny strój dogońskiej kobiety składa się bawełniana, prostokątna spódnica zwana numonay owijana wokół bioder i przewiązana paskiem. Spódnice mogą być w kolorze indygo, białoniebieskie lub kolorowe. Współcześnie coraz częściej zastępowane są tkaninami fabrycznymi. Z chwilą wprowadzenia zarządzenia o konieczności zakrywania piersi przez kobiety, które udają się poza wioskę, np. na targ, nowością w stroju damskim stały się luźne bluzki na ramiączkach.

Szczególnie ważnym dopełnieniem stroju kobiecego jest biżuteria. Najważniejszymi ozdobami są naszyjniki z wisiorkami oraz noszone głównie na nadgarstkach bransolety. Dawniej – do połowy XX wieku – kobiety nosiły przede wszystkim duże i ciężkie bransolety wykonane z miedzi lub żelaza. Współcześnie dominują wyroby lekkie i delikatne. Dla kobiet istotna jest również fryzura, którą ozdabia się dużą ilością metalowych kółek lub korali z agatu, szkła, kwarcu, a nawet marmuru. Ważnym, ale już zanikającym, sposobem zdobienia ciała kobiet i mężczyzn jest skaryfikacja, którą wykonuje się jeszcze przed inicjacją. Najczęściej występuje w formie pionowych nacięć na skroniach. Nie bez znaczenia jest ich liczba. U kobiet stosuje się cztery pionowe nacięcia, bowiem liczba 4 jest symbolem żeńskim, a każde z nacięć ma obrazować srom. U mężczyzn wykonuje się trzy nacięcia, a nóż nacinający skórę symbolizuje męski członek. Pod koniec XX wieku skaryfikacje były już rzadkością, zauważyć je jeszcze można na ciałach starszych kobiet.

Katarzyna Findlik-Gawron